Co uczniom daje fotografowanie?

Julian Piotr Sawiński, 16 Czerwiec 16

Fotografowanie jest ciekawe dla wielu. Ma w sobie jakąś magię, oczarowanie, zaskoczenie i radość z wykonanego zdjęcia. Wiele osób interesuje się tym zajęciem i wykonuje różne zdjęcia, np. osobiste czy rodzinne. Istotne jest, co zyska autor zdjęć? Jakie walory ma fotografowanie dla rozwoju uczniów?
 

Fotografowanie inspiruje

Fotografią interesują się artyści, twórcy i zwykli ludzie. W dzieciństwie także pasjonowało mnie robienie zdjęć przyrodniczych i rodzinnych. Trwało to dość długo, a teraz chętnie uczestniczę w prezentacjach fotograficznych, w tym w pokazach fotografii dziecięcej, które co roku od 13 lat są organizowane w Szkole Podstawowej nr 7 w Koszalinie. Dziecięce zdjęcia są piękne, kolorowe i bardzo różnorodne, a często nawet zachwycające. Stąd pytanie: Dlaczego ludzie lubią fotografowanie?

Faktycznie jest tak, że lubienie kogoś lub czegoś wywiera silny wpływ na nasze decyzje. Psychologowie humanistyczni podkreślają ważność zajmowania się samym sobą oraz znaczenie lubienia jako ważnej reguły wywierania wpływu na ludzi. Szerzej o tym jest w interesującej książce prof. Roberta B. Cialdiniego [2013¹] pt. Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka. Jest popularna w wielu krajach wśród studentów, nauczycieli i innych osób. W Polsce była wydana już w 2007 roku i jest wznawiana.

Fotografowanie jest interesujące i pasjonujące dla wielu osób, w tym młodych ludzi. Fotografują różne obiekty, a także są zaciekawieni tworzeniem fotografii artystycznej. W różnych miejscach i krajach organizuje się konkursy oraz wystawy fotograficzne. Tworzą się domowe archiwa fotografii dawnej i najnowszej. Ona ma coś w sobie magicznego i tajemniczego, co aktywizuje, intryguje, pobudza i stymuluje do działania [2016²]

Fascynacja sztuką fotografii

Fotografia jest różnorodna. Może być: dziecięca i ślubna, artystyczna i amatorska, przyrodnicza i produktowa, tradycyjna i cyfrowa itd. Fotografia jest też atrakcyjną sztuką. Niedawno prowadziłem wywiad do „Nauczycielskiej Edukacji” ze znanym i uznanym koszalińskim artystą fotografikiem – Markiem Jóźkowem [2016³]. Rozmowa była interesująca.

Faktycznie, podobnie jak w każdej dziedzinie sztuki, artystyczna fotografię dzieli się na podkategorie. Jej podziały są nieprecyzyjne i stosunkowo płynne. W najszerszym rozumieniu fotografia artystyczna będzie każdą formą fotografii nieklasycznej i niekomercyjnej, chociaż i ten podział nie jest idealny, bo może budzić wiele zastrzeżeń. Ale najważniejsze jest, że zdjęcia wywołują dobre emocje i uczucia. Szerzej o ich znaczeniu w edukacji jest w artykule pt. Stawiajmy na emocje [2016⁴].

Fascynacja fotografią bywa wielka. Ale z pewnością warto się zastanowić, co tak naprawdę, oprócz konkretnego zdjęcia – dokumentu z jakiegoś wydarzenia osobistego, rodzinnego czy szkolnego – pozostawia w umyśle młodych ludzi zespół różnorodnych czynności zwanych fotografowaniem. Są wśród nich: posługiwanie się aparatem fotograficznym, przygotowanie, obróbka zdjęcia, wędrówka po terenie, kontakt z żywą przyrodą itp.

 

Zachód Słońca nad Bałtykiem (fot. Andrzej Jakubowski – www.facebook.pl)

Fotograficzne konkursy

Fotografią inspirują uczniów w Szkole Podstawowej nr 7 w Koszalinie. Niedawno, bo 3 marca 2016 roku, jak corocznie, odbył się finał i rozdanie nagród XIII Międzyszkolnego Konkursu Fotografii Dziecięcej – Koszalin 2015. Organizatorem konkursu jest SP nr 7 w Koszalinie, a współorganizatorem Pałac Młodzieży w Koszalinie. Honorowy patronat nad konkursem objął Zachodniopomorski Kurator Oświaty i Prezydent Miasta Koszalina.

Finał ww. konkursu odbywa się bardzo uroczyście. Wśród gości finału w tym roku szkolnym byli m.in.:
 

1. Stefan Romecki – poseł na Sejm RP, Kawaler Orderu Uśmiechu,
2. Krzysztof Rembowski – Zachodniopomorski Wicekurator Oświaty,
3. dr Julian Piotr Sawiński – konsultant CEN w Koszalinie,
4. Marek Jóźków - koszaliński artysta fotografik, juror wielu konkursów krajowych i zagranicznych,
5. Bogusław Siwko – artysta fotografik, członek Fotoklubu RP, przewodniczący jury,
6. Ziemowit Kalkowski – koszaliński artysta fotografik, przyjaciel SP 7 w Koszalinie. 

Fotografie dziecięce można w szkole wykorzystać różnie. Atrakcyjne dla uczniów są specjalne wystawy tematyczne i prezentacje uczniowskiego dorobku. Na lekcjach przyrody, geografii czy biologii można demonstrować własne zdjęcia tematyczne, np. kwiaty ogrodów, zwierzęta leśne czy też grzyby jadalne i trujące, albo osobliwości przyrody uchwycone w kadrze.

Fotografia dziecięca

Fantazja dzieci jest zaskakująca, a ich zdjęcia bywają oryginalne. Fotografowanie bywa opisywane jako osobista pasja lub hobby. Ma walory podobne do filmowania jako samodzielnego tworzenia własnych filmów dydaktycznych lub innych, które dziś stało się bardzo modne. Stało się pasją wielu uczniów i nauczycieli. Szerzej o inspirowaniu i aktywizowaniu uczniów przez filmowanie jest w artykule pt. Filmowanie inspiruje i aktywizuje [2015⁵]. Warto przeczytać.

Fotografowanie ma sporo walorów wychowawczych (motywujących) i dydaktycznych. Nauczyciel fotograf prezentując swoje zdjęcia może pokazać uczniom swoją pasję, zamiłowania i sukcesy. Oto niektóre z tych walorów. Jest ono:
 

1. interesującą przygodą z przyrodą, innymi ludźmi i ciekawymi obiektami,
2. poszukiwaniem ciekawych obiektów, sytuacji, osobistych wrażeń i spostrzeżeń,
3. inspiracją do uwalniania pomysłowości i pozytywnego kombinowania,
4. motywacją do wysiłku oraz współdziałania z innymi,
5. sposobem aktywizacji siebie samego do myślenia i działania,
6. sposobem pokazania swych zdjęć, prac i fotograficznych osiągnięć – itd. [2016⁶]

Finał ww. konkursu był także dobrą okazją do rozmów o fotografii i przyrodzie. Podejmowano różne tematy związane z fotografowaniem. Przy okazji warto zapytać: Co uczniom daje fotografowanie? Czy ma ono jakiś wpływ na ich rozwój, zdolności i zainteresowania? Szereg dobrych rad i uwag o źródłach wiedzy o fotografowaniu oraz sposobach rozwijania zainteresowań fotograficznych zamieszczono w najnowszych „Wiadomościach konkursowych” [2015⁷]. Warto oczywiście samodzielnie opracować dobre rady dla fotografujących.
 

Zdjęcie Tymona Włodyki z SSP 1 w Koszalinie – nagrodzone w XIII Międzyszkolnym Konkursie Fotografii Dziecięcej
(fot. Arch. SP 7 w Koszalinie)

[1] R. B. CIALDINI, Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka. Gdańsk: Wydaw. GWP 2013, wyd. II.
[2] J. P. SAWIŃSKI, Jak motywować do…? Inspirować fotografią! – www.cen.edu.pl/Informacja-pedagogiczna/Motywowanie
[3] J. P. SAWIŃSKI (oprac.), O sztuce fotografii i plastycznej edukacji. Rozmowa z Panem Markiem JÓŹKÓW – artystą fotografikiem, wykładowcą Państwowego Ogniska Kultury Plastycznej w Koszalinie, „Nauczycielska Edukacja” 2016 nr 3/99, s. 3-4.
[4] J. P. SAWIŃSKI, Stawiajmy na emocje, „Dyrektor Szkoły” 2016 nr 7 (w druku).
[5] J. P. SAWIŃSKI, Filmowanie inspiruje i aktywizuje. „Nowa Szkoła” 2015 nr 5, s. 32-37.
[6] J. P. SAWIŃSKI, Co uczniom daje fotografowanie? „Nauczycielska Edukacja” 2016 nr 3/99, s. 29.
[7] M. THEIS, Wiadomości konkursowe – wyd. XII, luty 2016.

* * * 

O autorze:
		dr Julian Piotr Sawiński Nauczyciel dyplomowany biologii i geografii, doktor nauk przyrodniczych, dydaktyk biologii, konsultant CEN w Koszalinie ds. informacji i innowacji pedagogicznych. Redaktor naczelny "Nauczycielskiej Edukacji". Nauczyciel Roku 1995 "Fundacji Innowacja" w Warszawie. Rzeczoznawca MEN ds. recenzowania podręczników i pomocniczych środków dydaktycznych do biologii i przyrody, egzaminator OKE z biologii, trener grupy 600 programu "Ocenianie w Nowej szkole". Organizator różnych kursów i warsztatów edukacyjnych dla nauczycieli. Autor ponad 850 publikacji edukacyjnych nt. edukacji i innowacji. Kierunkowe zainteresowania: ornitolog.
Tekst pierwotnie ukazał się w Biuletynie Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie "Nauczycielska Edukacja"