Imię i nazwisko:
Adres email:

Poleć treść:


Śmierć nieśmiałości! Pokaż dziecku jak samodzielnie pokierować życiem.

Dorotka :), 25 Sierpień 09 Dodaj komentarz Wyślij Drukuj


Teatr oferuje nam wiele możliwości, w które możemy śmiało

zaangażować dzieci nieśmiałe, aby pomóc im przezwyciężyć nieśmiałość. U dziecka

trzyletniego z powodzeniem można zauważyć wiele cech świadczących o jego nieśmiałości.

Postanowiłam opisać ten istotny dla mnie temat, ponieważ, wiem, że nieśmiałości można się

?oduczyć?. Nieśmiałość utrudnia ludziom życie, przez nią mają zaniżoną samoocenę, nie

mogą się w pełni realizować, ani zaprezentować w pełni swoich umiejętności, dlatego tak

ważne jest przezwyciężanie nieśmiałości już od najmłodszych lat. Pomóc mogą rodzice, ale

również nauczyciele, którzy mają ogromne pole manewru i jednocześnie dysponują szerokim wachlarzem propozycji, metod i form.

Obrazek

     Nieśmiałość rozpatrywana jest głównie w dwóch następujących nurtach: opisowymi interpretacyjnym. W pierwszym ujęciu- opisowym, zastanawiamy się nad cechami, jakie posiada osoba nieśmiała. Natomiast ujęcie interpretacyjne mówi nam, dlaczego taki stan jak nieśmiałość powstaje.
Ujęcie opisowe:
Osoby nieśmiałe charakteryzuje bierność społeczna, brak im pewności siebie, często wycofują się kontaktów społecznych, gdyż funkcjonowanie w grupie sprawia im trudność, mają zaniżoną samoocenę, są wobec siebie krytyczne. Nieśmiałość można rozpatrywać w trzech aspektach:
- b e h a w i o r a l n y polega na spadku wydajności w działaniu osoby nieśmiałej. Takie osoby są małomówne, nie wykazują inicjatywy podczas wykonywania zadań zbiorowych, wstydzą się poprosić nauczyciela, aby wytłumaczył coś jeszcze raz, często mają niskie oceny, gdyż nie potrafią odpowiadać przy nauczycielu i reszcie grupy, milczą, co traktowane jest jako niewiedza. Nieśmiali zazwyczaj podporządkowują się reszcie grupy, nie
bronią własnego stanowiska, nie wyrażają swojego zdania, mają problem, jak się zachować podczas zabawy;
- e m o c j o n a l n y charakteryzuje się odczuwaniem lęku, który towarzyszy osobom nieśmiałym w każdej sytuacji, w której uczestniczą inni ludzie. Obawa przed tym jak ocenia go otoczenie wywołuje ogromną presję, nieśmiały ma bezustanne poczucie, że to, co wykonuje w danej chwili nie jest zgodne z oczekiwaniami innych;
- s a m o o r i e n t a c y j n y mówi o ustosunkowaniu się jednostki do samej siebie.Osoby nieśmiałe mają zaniżoną samoocenę, zaniżają swoje umiejętności, żyją w poczuciu niższości wobec innych, brak im wiary we własne możliwości. Cierpią na chronicznie towarzyszącą im obawę przed wyśmianiem, krytyką, kompromitacją, poniesieniem porażki.
Ludzie nieśmiali żyją w poczuciu zagrożenia osobistego, gdyż przekonani są, że każda sytuacja społeczna bądź wszelkie kontakty interpersonalne wiążą się z negatywną opinią na ich temat.

Ujęcia interpretacyjne:
Przyczyną tego zjawiska są uwarunkowania osobowościowe, biologiczne, a także
środowiskowe. Biorąc pod uwagę szczególnie środowiskowe uwarunkowania można wskazać wiele czynników, które pomogą w zrozumieniu specyfiki funkcjonowania w życiu społecznym dzieci nieśmiałych, zanim jednak do tego przejdę, chciałabym skupić uwagę na dwóch pierwszych ujęciach:

- o s o b o w o ś c i o w e ukazuje mechanizmy, które mogą służyć w psychologii do wyjaśnienia ludzkich zachowań. Psychoanalitycy są zdania, iż nieśmiałość może być symptomem nieuświadomionych konfliktów między „superego” , „ego” i „id”. Behawioryści uważają, że nieśmiali ludzie nie nabyli umiejętności społecznych, które są niezbędne do nawiązania kontaktu z innymi. Rodzina ma
ogromny wpływ na samoocenę, albowiem jest to pierwsza i podstawowa, a jednocześnie najważniejsza grupa, w której kształtuje się struktura „ja”. Dziecko przekonuje się w domu rodzinnym o tym co potrafi, a z czym sobie nie radzi, dzięki czemu wyniki jego działań świadczą o postrzeganiu samego siebie. Jakiekolwiek działania, które wykonywane są przy świadkach, czyli w obecności innych osób niosą ryzyko ujawnienia własnej nieadekwatności do wykonywania tego zadania, a także odsłonę negatywnej rzeczywistej oceny. Obraz własnej
osoby decyduje o zagrożeniu jakim są dla osoby nieśmiałej sytuacje społeczne. Źródłem takiego toku myślenia przez osoby nieśmiałe jest chęć sprostania standardom społecznym oraz brak wiary we własne możliwości, nie wierzą, że może im się udać, a przecież nie każda sytuacja tego wymaga. W związku z czym ludziom nieśmiałym rzadko zdarza się być sobą, gdyż łatwiej udawać niż narazić się na niekorzystna opinię. To jak ocenia się samego siebie
ma decydujący wpływ na to jak oceniane będzie społeczeństwo przez daną osobę nieśmiałą. Poczucie społecznego zagrożenia osób nieśmiałych wynika z postrzegania innych ludzi jako tych, którzy mają owe idealne cechy, tak bardzo upragnione przez nieśmiałych. Wobec czego każde porównywanie przez osobę nieśmiałą swoich umiejętności z umiejętnościami reszty społeczeństwa skończy się negatywnym samo osądem.

- o r g a n i c z n e ukazuje biologiczne źródła nieśmiałości. Jedną z przyczyn może być uwarunkowana genetycznie konstrukcja fizjologiczna układu nerwowego. Zauważono, że nieśmiałość bardzo często, choć nie zawsze występuje u dzieci, które mają słaby typ systemu nerwowego, gdzie procesy hamowania przeważają nad systemami pobudzania. Ludzie z przypadłością słabości procesów pobudzania i hamowania, nie są odporni na silne bodźce, ponadto często załamują się pod wpływem przeciwności losu, gdyż w każdej sytuacji
dostrzegają negatywne jej aspekty, charakteryzują się lękliwością, biernością, skłonnościami
do samotności.

- ś r o d o w i s k o w e, w których uwzględniamy:
a) stosunek rodziców do dziecka- to bardzo ważny aspekt, gdyż ma on jedną
z kluczowych ról w nieśmiałości. Badania dowodzą, iż rodzice dzieci nieśmiałych są bardziej surowi, rzadko rozmawiają ze swoimi dziećmi, często wpadają w gniew. Świadczy to o tym, że nieśmiałość wynika między innymi z niewłaściwej atmosfery jaka panuje w domu rodzinnym, rodzice mają postawę wymagającą wobec dziecka, bądź też unikającą, przejawiają obojętność w stosunku do dziecka, jego potrzeb. Natomiast przeciwieństwo tej sytuacji czyli rodzina nadmiernie nadopiekuńcza również wpływa na pogłębianie się
nieśmiałości u dziecka. Mimo tego, że rodzice zaspakajają wszelkie potrzeby dziecka, każdą zachciankę, ma to podobny skutek do rodziny, w której dziecko jest „odrzucone”. Dzieje się tak, ponieważ rodzice nadopiekuńczy poprzez troskliwe zajmowanie się dzieckiem ograniczają jego samodzielność. Dziecko nie ma możliwości nabycia nowych doświadczeń, dzięki którym jest w stanie ocenić swoje predyspozycje. Rodzice niwelując wszystkie trudności, z jakimi dziecko mogłoby mieć do czynienia, odbierają możliwość podjęcia wyzwania. Brak doświadczeń powoduje w konsekwencji wycofanie się dziecka z sytuacji
wymagającej aktywności, gdyż nachodzą je wątpliwości czy podoła, czy sprosta zadaniu.
b) wymagania i ograniczenia- dziecko spotyka się z nimi już od najmłodszych lat.
Rodzice powierzają mu wykonanie różnych czynności, dzięki czemu dziecko samo jest w stanie zauważyć swoje sukcesy lub niepowodzenia. Zadania stawiane dziecku muszą mieć poziom trudności odpowiednio dostosowany do jego predyspozycji. Nie należy zawyżać dziecku wymagań, nie należy również ich zaniżać, ponieważ wówczas dziecko nie jest w stanie przekonać się poziomie swoich umiejętności, co w konsekwencji prowadzi do utwierdzenia dziecka w przekonaniu, że czegoś nie potrafi wykonać. Dziecko obarczone zbyt
wysokimi wymaganiami (które kształtują w jego świadomości wygórowany wzór osobowy) ma poczucie, że nie dorasta do wzorca. Brak uznania ze strony rodziców, może spowodować brak rozbieżności między „ja realnym a „ ja idealnym”, o czym wspomniałam powyżej.
Drugim czynnikiem są ograniczenia. Podstawowymi formami ograniczeń stosowanymi przez rodziców są nakazy i zakazy, a także wyręczanie dzieci w wykonywaniu większości czynności. Nadmierna opieka i kontrola nad dzieckiem hamuje jego aktywność, a tym samym uzależnia dziecko od rodzica i bezustannego wsparcia. Skutkiem ograniczeń może być społeczna niedojrzałość, brak inicjatywy własnej oraz oczekiwanie pomocy od innych.
„Nieśmiałość kształtuje się w przypadkach ograniczenia aktywności dzieci i niedostatecznego treningu samodzielności w postępowaniu wychowawczym rodziców.”
c) warunki materialno- bytowe- trudności materialne w domu mogą przyczynić się do poczucia niższości wobec innych, co również ma wpływ na nieśmiałość dziecka, gdyż wiąże się z tym niska pozycja społeczna rodziców, brak odpowiedniego ubrania. Dziecko pochodzące z ubogiej rodziny może czuć się względnie upośledzone w porównaniu do innych dzieci, co może oddziaływać hamująco na rozwój aktywności dziecka, na jego samoocenę oraz poziom aspiracji. Wyżej wymienione czynniki mogą mieć bardzo przykre skutki dla dziecka, może ono spotkać się z brakiem akceptacji wśród rówieśników, może być wyśmiewane, przezywane, wszelkie kpiny kierowane pod jego adresem, będą sprawiały,
iż będzie się czuło gorsze od reszty grupy. Do tego, aby dziecko zwątpiło w siebie, wycofało się z kontaktów interpersonalnych wystarczy jego subiektywne odczucie odmienności.
d) czynniki i skutki nieśmiałości- rodzice pragną, aby ich pociechy, były obiektami podziwu reszty rodziny, znajomych, w związku z czym zachęcają, a czasem nawet wymuszają na dzieciach publiczne wystąpienia. Tym samym jest zmuszanie dzieci do kontaktów z innymi osobami, w których gronie dziecku brak poczucia bezpieczeństwa, co może sprzyjać rozwojowi nieśmiałości. W zależności od tego czy owe wystąpienie zakończy się niepowodzeniem czy sukcesem, może pogłębić nieśmiałość, albo być czynnikiem przeciwdziałającym, przezwyciężającym nieśmiałość. Rodzice wyrażają aprobatę w stosunku do spokojnego i grzecznego zachowania się dzieci tymczasem bierność i bezradność to często
metoda dziecka na zwrócenie na siebie uwagi. Ma na celu przykucie uwagi głównie rodziców, ale również innych osób, aby zajęły się dzieckiem, gdyż sprawia wrażenie odosobnionego.
Dziecko, które ma ograniczaną aktywność ruchową traci pewność siebie, hamuje swoje zamierzone działania. Poprzez stawianie dziecku trudności umiarkowanego stopnia, uczymy je walczyć z niepowodzeniami i trudnościami, jakie napotyka na swojej drodze życia.
Natomiast dziecko otoczone nadmierną opieką nie ma możliwości wykształcenia w sobie naturalnych mechanizmów obrony.
    Skoro wiemy już z jakimi rodzajami możemy się spotkać, zastanówmy się jakie są skutki nieśmiałości?
Behawioryści uważają, że nieśmiałości można się nauczyć, ponieważ działamy
w sposób, który daje nam poparcie, a tłumimy zachowania, jeśli spotkamy się z negatywnym skutkiem swojego działania. „Skoro źródłem nieśmiałości jest przyswojenie sobie „nieprawidłowych reakcji” w obecności innych ludzi, to powinna ona minąć, jeśli wzmacniane będą reakcje „prawidłowe”. Według tej koncepcji, to właśnie zachowanie osoby nieśmiałej jest źródłem doświadczenia nieśmiałości. Skoro jest ono wyuczone, można się go też „oduczyć” , tak jak jakiegokolwiek innego złego nawyku czy fobii, na przykład lęku przed wężami”.
Dla większości osób nieśmiałych nie każda sytuacja jest zagrożeniem w sposób
dosłowny, częściej w sposób symboliczny, gdyż źródłem nieśmiałości nie zawsze są przykre doświadczenia. Nieśmiałe dziewczęta i nieśmiali chłopcy czują się gorsi od rówieśników, co wynika z ich samo opisów. Czynnikiem takiego toku myślenia może być czucie się mniej atrakcyjnymi od reszty rówieśników, choć niekoniecznie jest to prawdą, prawdopodobnie te nieśmiałe osoby mają zbyt wysokie standardy. Powszechnie wiadomo, że najsurowszymi krytykami samych siebie są właśnie ludzie nieśmiali. „Uważają, że nie odzywają się dlatego, że nie są inteligentni, a w rzeczywistości boją się głośno mówić przy klasie. Stawiają znak
równości pomiędzy swoim milczeniem i brakiem zdolności”.

Skutki nieśmiałości:
- osoby nieśmiałe nie wykazują inicjatywy w działaniach, nie inicjują rozmów, nie
prezentują swoich pomysłów, częściej proszą o pomoc;
- podczas rozmowy nie przerywają mówiącemu, są małomówni;
- nie przepadają za wyjaśnianiem dwuznacznych sytuacji;
- nieśmiali mężczyźni w kontaktach damsko-męskich nie nawiązują kontaktu
wzrokowego, natomiast kobiety w podobnej sytuacji częściej się uśmiechają
i przytakują;
- nieśmiałe dzieci sprawiają mniejsze problemy wychowawcze, zazwyczaj siedzą na
swoim miejscu w klasie lub przedszkolu, rozmawiają tylko z kilkoma wybranymi
osobami albo z nikim;
- mniej gestykulują;
- nieśmiałym ludziom rzadziej się powierza pełnienie ważnych funkcji.

    To wszystko brzmi jak skutki zaraźliwej i nieuleczalnej choroby. W rzeczywistości tak jest!
Ośmielę się nawet nazwać nieśmiałość chorobą psychiki. W pogotowiu czeka na nas loteratu, w której bardzo barwnie i rozmaicie opisane są  sposoby radzenia sobie z nieśmiałością.
Jak pomóc przezwyciężyć nieśmiałość?
Philip G. Zimbardo prezentuje wachlarz ćwiczeń i strategii, które może wykorzystać osoba chcącą pokonać nieśmiałość, zrozumieć siebie, rozwinąć umiejętności społeczne, zbudować poczucie własnej wartości. Proponowane zadania przeznaczone są głównie dla osób dorosłych. Autor w swojej książce zawiera konkretne zadania, tj: wykonać telefon do teatru, nawiązanie rozmowy z nieznajomym, pisanie listów i wiele innych. Pisze o przechodzeniu z małych zadań do coraz poważniejszych, o wyznaczaniu sobie celu, na którego
zrealizowanie wyznacza się określony czas, ważne, aby cel był wykonalny i praktyczny.
Po zrealizowaniu pierwszej części wyznaczonego planu, należy zafundować sobie nagrodę w postaci pochwały, relaksu. Te i podobne ćwiczenia mają wpłynąć na mobilizację osoby nieśmiałej do nawiązania kontaktu ze swoim „ja” wewnętrznym oraz na zastanowienie się nad swoimi wyborami, uczuciami, myślami. Osoby nieśmiałe są dużo bardziej wrażliwe na krytykę, ponieważ uważają, iż jest ona wyznacznikiem ich nieprzystosowania. W związku z tym szybciej ulegają perswazji, myślą, że są mniej lubiane, przyjmowanie komplementów
sprawia im trudność, a wręcz w nie nie wierzą. Wnioskujemy z tego, iż nieśmiałość idzie w parze z niskim poczuciem własnej wartości. „Gdy poziom nieśmiałości jest wysoki, poczucie własnej wartości jest niskie, gdy poczucie własnej wartości jest wysokie, nieśmiałość przestaje istnieć”.
P. Zimbardo opisuje piętnaście kroków ku pewności siebie:
1. Dostosuj swoje cele do mocnych i słabych stron.
2. Weź pod uwagę w co wierzysz, co cenisz i jak powinno wyglądać twoje
życie.
3. Przeanalizuj swoje życie na przestrzeni lat i odszukaj sytuacje i decyzje,
które doprowadziły cię do tego miejsca w którym jesteś. Postaraj się
wybaczyć tym, którzy Cię skrzywdzili, nie pomogli choć mogli pomóc.
Pożegnaj się z wszystkimi negatywami na swój temat. Powspominaj swoje
sukcesy, nawet te niewielkie.
4. Nie rozkoszuj się poczuciem winy oraz wstydem.
5. Nie doszukuj się przyczyny swoich zachowań w swoich defektach tylko w
społecznych aspektach.
6. Bądź tolerancyjny w ocenie postrzegania ciebie przez innych. Nie zawsze
otaczający cię ludzie maja złe intencje, nie odrzucają cię i nie lekceważą.
7. Nie przypisuj sobie negatywnych cech, na przykład: mało inteligentny.
8. Inni mogą oceniać wyłącznie twoje działania. Nie wolno im krytykować
ciebie jako osobę.
9. Porażka może świadczyć o tym, że cel nie był dobrze dobrany.
10. Staraj się nie tolerować ludzi i miejsc, w których czujesz się nieswojo.
11. Kontakt z samym sobą nawiążesz przez relaksowanie się w samotności.
12. Dostrzegaj niepowtarzalne cechy innych, zastanów się co możesz im dać
od siebie, jak pomóc im przezwyciężyć ich słabości.
13. Lepiej, żeby twojego ego zostało zranione przez zawód miłosny niż relację
z innymi, albo ich całkowity brak.
14. Cele, które sobie wyznaczasz muszą być długoterminowe. Oceniaj swoje
postępy i chwal samego siebie.
15. Jesteś niepowtarzalną jednostką, sam decydujesz o wydarzeniach w twoim
życiu i możesz zmienić ich przebieg. Przeszkody zamieniaj na wyzwania,
a wyzwania w osiągnięcia.

    W pedagogice jest wiele propozycji adresowanych do nieśmiałych osób dorosłych, brakuje programów, które byłyby przeznaczone dla dzieci nieśmiałych. Prawdopodobnie wynika to z tego, że dzieci korzystają z pomocy psychologów i uczestniczą w psychoterapiach. Badania dotyczące pomocy dzieciom nieśmiałym są słabo rozwinięte.
M. Zabłocka przedstawia wykaz niektórych pozycji, w których przedstawione są programy mające na celu przezwyciężenie nieśmiałości u dzieci. Wymienia między innymi program dla dzieci agresywnych i biernych społecznie J. Grochulskiej (1992), który jest przeznaczony dla dzieci w wieku 9 - 11. Program ma pomóc dzieciom wyjść z roli niepotrzebnych, niepotrafiących, gorszych, odosobnionych. Ma temu służyć stworzenie sytuacji i warunków,
w których dzieci nauczą się nawiązywać kontakty interpersonalne. Celowo prowokowane sytuacje mają dotyczyć odmowy pożyczenia jakiegoś przedmiotu, skarżenia, przezywania, wyśmiewania, posądzenie o kradzież, oszukiwanie, pożyczanie bez pytania, niszczenie przedmiotów. Te sytuacje mają postać niedokończonych historyjek, do których dzieci mają wymyślić zakończenie i całą scenkę odegrać przy użyciu kukiełek. M. Zabłocka również jest autorką jednego z programów przezwyciężania nieśmiałości u dzieci. Program ten przeznaczony jest dla dzieci w wieku 10 - 12 lat. Dzieci wybierają sytuacje, po których spodziewają się pozytywnych rezultatów, samodzielnie mogą decydować o poziomie swojego
zaangażowania. Maja możliwość zastanawiania się zachowaniem się w sytuacjach, które mogą je spotkać, bądź tez spotkały.

Celem programu jest przezwyciężanie nieśmiałości u dzieci, poprzez tworzenie
warunków do:
- podejmowania aktywności społecznej;
- rozwijania kompetencji społecznych;
- kształtowania wyższej i bardziej adekwatnej samooceny;
- kształtowania optymistycznego stylu wyjaśniania przyczyn zdążeń.
Dodatkowym celem jest tworzenie warunków ułatwiających uczenie się. Autorka ma na myśli stworzenie odpowiedniej atmosfery, w której dzieci czułyby się szanowane, akceptowane, potrzebne, ważne. Taką atmosferę można stworzyć poprzez ustalenie wraz z dziećmi pewnych reguł, praw, zasad przestrzeganych na każdym spotkaniu. „Dla dzieci nieśmiałych ważna jest zasada niekrytykowania i nieoceniania siebie. Nie zaryzykują one bowiem mówienia o swoich uczuciach, obawach i potrzebach, jeśli będą przypuszczały, że zostaną wyśmiane, zignorowane czy zlekceważone. Cenne jest też prawo do decydowania
o własnym poziomie aktywności, z możliwością dokonania odmowy wykonania jakiegoś zadania. Prawo to chroni dzieci nieśmiałe przed wzięciem udziału w ćwiczeniu, na które nie są gotowe.” Rolą nauczycieli jest nagradzanie uczniów, ponieważ doceniając ich indywidualność, pomagają budować im poczucie własnej wartości. Wyrażając aprobatę w stosunku do zachowania ucznia, można sprawić, iż poczuje się kimś wyjątkowym. Rodzice jak najczęściej powinni okazywać dzieciom dowody miłości, co spowoduje, że dziecko będzie czuło się akceptowane takim jakim jest i będzie dążyło do tego, by stać kimś więcej.
Obdarowywanie dzieci komplementami jest bardzo ważne, albowiem dzięki temu będą potrafiły uwierzyć w swoje mocne strony i zaczną akceptować samych siebie, a słabości zechcą korygować. „Nieśmiałe dzieci wyłączone z życia społecznego można nauczyć, jak być popularnym. Można wyćwiczyć u nich sposoby porozumiewania się z innymi i współpracowania, a także nauczyć je, jak być bardziej atrakcyjnym dla innych dzieci”.
Nieśmiałości u dzieci powinni zapobiegać zarówno dorośli jak i same dzieci. Grupy
socjoterapeutyczne są jedną z form, która poprzez zdobywanie doświadczeń społecznych, pomoże zmienić zachowanie dziecka. Podczas zajęć powinny być organizowane doświadczenia, które pomogą dziecku przećwiczyć nowe formy zachowywania się, a także zaspokoić własne potrzeby emocjonalne. „Zapobieganie trwałej nieśmiałości wymaga odpowiedniego kształtowania osobowości wychowanków. Postępowanie z uczniami nieśmiałymi wymaga taktu, zrozumienia specyfiki ich trudności, stworzenia poczucia bezpieczeństwa, udzielania pomocy w przezwyciężaniu poczucia społecznego zagrożenia
i przywracania im wiary we własne siły. W trudniejszych przypadkach trwałej postaci nieśmiałości, wymaga ona specjalnych zabiegów psychoterapeutycznych, które mogą być prowadzone przez odpowiednio przygotowanych specjalistów”
Jednym z najpopularniejszych ćwiczeń wyrażania siebie jest używanie innego głosu, maski, kostiumu. Dzieci nie tłumią wtedy i nie hamują swoich zachowań. Podobnym ćwiczeniem jest zmienienie dzieciom imion, tak, aby mogły się posługiwać inną tożsamością. Kolejnym sposobem na wyrażenie uczuć dziecka jest zabawa kukiełkami. Kukiełka dziecka to dorosły, na przykład mama tego dziecka, a mama trzyma kukiełkę, którą jest dziecko. Teatr w życiu dziecka może mieć ogromne znaczenie w poznawaniu samego siebie. Jest jedną z form, w której dzieci mogą wyrażać za pomocą kukiełki, przebrania albo makijażu co czują, a także to kim chcą być.

    Zanim dziecko uwierzy w siebie, swoje umiejętności, uzyska samoakceptację minie sporo czasu, ważne aby nauczyciele ten czas wykorzystali z korzyścią dla dziecka i reszty grupy.Przedstawię techniki, które z mojego doświadczenia sprawdzały się najlepiej. Dzieci nieśmiałe trzeba aktywizować i bezustannie wspierać je w codziennych sytuacjach, prowokować takie sytuacje, aby dziecko nieśmiałe mogło się jak najlepiej zaprezentować. Najmniejsze nawet osiągnięcie powinno być nagradzane na forum, pomimo tego, że dzieci nieśmiałe nie lubią
znajdować się w centrum uwagi. Docenianie i nagradzanie ich przy wszystkich dzieciach daje im dowód na to, że są zdolne, co w konsekwencji umacnia w dziecku wiarę we własne możliwości. Innymi środkami na przezwyciężanie nieśmiałości jest zachęcanie dziecka do pełnienia dyżurów w sali, wówczas dziecko ma okazję sprawdzić swoją organizacje pracy, następnie można zachęcać dzieci nieśmiałe do bycia liderem w zabawach. Dzieci zazwyczaj w takich sytuacjach odmawiają i stawiają opór, bojąc się, że grupa nie zaakceptuje ich w tej roli. Taka obawa przed niepodołaniem jest dla dziecka paraliżująca, nie wie jak ma podejść do zadania. Ważne jest uczulenie grupy na tolerancję i ierpliwość wobec każdej osoby sprawującej rolę lidera. Takie uświadomienie reszty grupy pozwoli im zrozumieć, że każdy z nich będzie pełnił podobna przywódcza rolę i również, będzie chciał być wysłuchany.
Dodatkowo nauczyciel może z dziecka nieśmiałego uczynić swojego „pomocnika”.
większość dzieci marzy o takiej roli, w związku z czym przede wszystkim docenią dziecko nieśmiałe, będą starali się mu dorównać, przez co nieśmiały „pomocnik” zyska pozytywną samoocenę, co pomoże mu uwierzyć w siebie.Kolejnymi stosowanymi przeze mnie metodami są ćwiczenia aktywności ruchowej według Christopher Knill`a i jego żony. Opracowali oni programy Aktywności- Świadomość Ciała, które przeznaczone są do pracy z dziećmi, młodzieżą i dorosłymi o różnym poziomie rozwoju intelektualnego i z różnymi rodzajami niepełnosprawności fizycznej. Muzykoterapia to kolejna forma ćwiczeń pomagająca przezwyciężyć nieśmiałość, podobnie jak gimnastyka rytmiczna A. i M. Kniessów, która bazuje na ruchu naturalnym, zrytmizowanym, ekspresyjnym. Zasadniczymi jej elementami są: ruch, muzyka, rytm, przybory. W tej metodzie nauczyciel może bardziej wyeksponować ruch twórczy, zadania otwarte, improwizację ruchową, współpracę z partnerem i z grupą. Kolejną twórczą metodą jest metoda Karola Orffa. Karol Orff wyszedł z założenia, iż kulturę fizyczną dziecka należy rozwijać w ścisłej korelacji z kulturą rytmiczno – muzyczną oraz z kulturą słowa. W związku z powyższym nawiązuje on do tradycyjnych, znikających we współczesnych czasach form zabaw, ćwiczeń tańców, muzyki, porzekadeł, legend, baśni, poezji. Głównym celem tej metody jest wyzwolenie u dzieci tendencji do samoekspresji i rozwijania inwencji twórczej, a zwłaszcza powiązanie muzyki z ruchem stanowi bardzo charakterystyczny rys metody. Szeroko rozbudowany repertuar ćwiczeń i zabaw daje możliwość rozwijania inwencji zarówno dzieciom nadpobudliwym, jak
i nieśmiałym. Inna równie ciekawą metodą jest ruch rozwijający Weroniki Sherborne. Metoda ta jest szczególnie przydatna w pracy z dziećmi nadpobudliwymi, agresywnymi, lękliwymi oraz w przypadkach głębszych zaburzeń rozwojowych. Ideą metody jest posługiwanie się ruchem rozwijającym świadomość własnego ciała, świadomość przestrzeni i działania w niej, a także umiejętność i potrzebę dzielenia jej z innymi ludźmi, prowadzącą do nawiązywania z nimi bliskiego kontaktu. Warunkiem prowadzenia terapii jest zabawowa, radosna atmosfera, możliwość osiągania sukcesu w każdym ćwiczeniu i wspólna satysfakcja z pokonywania trudności. Jednak najbliższą wszystkim nauczycielkom metodą jest dramo terapia. Stosowana jest najczęściej, gdyż można z niej korzystać niezależnie od miejsca i wyposażenia. Sprawdza się na wielu płaszczyznach, podczas wszelkiego rodzaju zajęć, po przeczytanym opowiadaniu, lub przed, pomaga rozwiązywać trudne sytuacje, wzbudzać empatię, tolerancję,wczuć się w rolę, a co najważniejsze pozwala się wykazać. Dzieci nieśmiałe mają wówczas możliwość i lepsze predyspozycje, aby zaprezentować swoje umiejętności, ponieważ nie czują się gorsze. Zajęcia, na których dzieci odgrywają scenki dramowe, uwidoczniona jest praca z emocjami- wyzwalanie negatywnych jak i pozytywnych emocji. Najpierw demonstrują dzieci śmiałe, dopiero po chwili trenują dzieci nieśmiałe i jak im się coś uda i są pewne, że jest to dobrze wykonywane ćwiczenie, chcą pokazywać to wiele razy. Organizowanie Zabaw naśladowczych w małych zespołach, jest bardzo pomocne dla dzieci
nieśmiałych, ponieważ nie mają wówczas dyskomfortu, że wszyscy się na nie patrzą i je oceniają, dziecko ma możliwość czerpania radości z współpracy z grupą. Poza wymienionymi technikami, istnieją dużo prostsze sposoby na pomoc w przezwyciężaniu nieśmiałości. Motywowanie nieśmiałych dzieci do pracy, zachęcanie do zabawy z rówieśnikami, praca z książką, z obrazkiem, także w zawężonym gronie, opowiadanie o tym co dzieci robiły dnia poprzedniego, jak spędziły weekend, ma pomóc w nawiązaniu kontaktów społecznych, dziecko wówczas pokazuje swoja osobowość. Wszystkie te metody prowadzą do tego, aby
dziecko czuło się dowartościowane i nie miało problemów w codziennych sytuacjach, ale także na scenie podczas występu. Dzieci nieśmiałe to bardzo często dzieci niezwykle uzdolnione, niestety nie zawsze mamy możliwość się o tym przekonać, bo nieśmiałość nie pozwala dziecku zaprezentować swoich umiejętności, których być może jest nieświadome.
Dlatego tak ważne jest aktywizowanie całej grupy podczas występów, rozsądnie rozdzielając role, pozwolić dzieciom wybrać rolę w jakiej chcą wystąpić. Niezależnie od tego czy to będzie taniec, śpiew, czy rola drugoplanowa musimy pamiętać, że dla tych dzieci samo wyjście na scenę, kiedy maja kontakt z publicznością jest wielkim wydarzeniem, budzi w nich ogromne emocje i odegranie epizodu, zaśpiewanie z wszystkimi piosenki jest onieśmielające. Dlatego też próby przed przedstawieniami powinny być często powtarzane- co pomoże dzieciom lepiej wczuć się w rolę i pewniej się w niej poczuć. Czasami trzeba zachęcać je do
wzięcia udziału w zabawie, samemu coś pokazać, ponieważ im większa będzie ich aktywność teatralna, wskaźnik prawdopodobieństwa, że staną się bardziej spontaniczne wzrośnie. Ważne jest również nauczenie dzieci, aby potrafiły mówić co czują, co myślą, wpajanie im zachowania asertywnego. Ciekawą i bardzo pomocną dla dzieci nieśmiałych jest gra za pomocą rekwizytu, pacynki. Dzięki pracy z pacynką, dzieci nieśmiałe mają odwagę wyrazić swoje prawdziwe zdanie, pokazać co naprawdę czują, ponieważ mają wrażenie, że to mówi i myśli pacynka, nie ono.

 

 

 

Życzę owocnej współpracy.

 

 

 

Źródła:

 

- Małgorzata Zabłocka, Przezwyciężanie nieśmiałości u dzieci, Wydawnictwo          Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2008
- Barbara Harwas- Napierała, Nieśmiałość dziecka, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 1979
- Philip G. Zimbardo, Nieśmiałość. Co to jest? Jak sobie z nią radzić?, Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2000
- Internet, źródło: http://www.awans.net/strony/psychologia/ostrowska/ostrowska2.html;

 

 

Aktualna ocena

1789

Oceń
Podziel się
KOMENTARZE
foto

Joanna Dąbrowska, 03 Grudzień 11 12:59

Bardzo ciekawy artykuł. Jednak brakuje mi tu też ukazania pozytywów nieśmiałości, bo mimo wszystko nie do końca jest negatywna. Negatywna może tylko nadmierna nieśmiałość i w niektórych sytuacjach, jednak są sytuacje w których może nam ona pomóc. Tak samo nadmierna śmiałość może być negatywna - możemy onieśmielać innych ludzi, takie dziecko może nie być lubiane, ponieważ zawsze chce być zauważone, w centrum uwagi... Jest wiele innych. Dobrze byłoby spojrzeć na nieśmiałość i śmiałość z kilku różnych stron :) Ale może to szerszy temat na inny artykuł :) 

Jednak nie ma wątpliwości, że publikacja jest na wysokim poziomie. 

foto

Marta S., 26 Grudzień 09 21:47


Bardzo ciekawy artykuł, który bardzo mnie zainteresował. Utożsamiam się po części z " nieśmiałością" ponieważ byłam dzieckiem nieśmiałym. Przyznam się szczerze, że coś z lat dzieciństwa u mnie pozostało. Oczywiście z wiekiem nieśmiałość troche minęła. Wydaje mi się, że jest to problem na czasie, tym bardziej, że teraz internet i komórka zastępuje nam kontakty w pośredni sposób, szczególnie widoczny jest u młodzieży.

Pozdrawiam:)

foto

, 05 Listopad 09 10:16

Ciekawy artykuł zwracający uwagę na jakże istotny problem w dzisiejszych czasach jakim  jest nieśmiałość ludzi. Plus...

foto

, 25 Październik 09 20:42

Faktycznie publikacja na wysokim poziomie.

foto

, 23 Październik 09 16:57

Mój synek jest nieśmiały. Do tej pory myślałam, że to geny męża. Po przeczytaniu widzę, że jest w tym trochę naszej winy.

foto

, 22 Październik 09 22:22

Ciekawi mnie skąd Pani czerpała inspirację pisząc na ten temat, z reszta bardzo trudny. Nie wszystko jest takie dziecinnie proste jakby się wydawało. Nieśmiałość nie dotyczy tylko dzieci, o czym sama dobrze wiem, choć wówczas wszystko się zaczyna. Zimbardo pomaga mi przetrwać każdy następny dzień.
+

foto

Weronika , 02 Październik 09 16:24

Bardzo ciekawa publikacja, jedna z nielicznych tutaj zamieszczonych. Gratuluję!

foto

Magdalena , 01 Wrzesień 09 15:30

Bardzo ciekawa i pomocna w rozwoju dziecka publikacja. Pozdrawiam:)

foto

Anna Janecka, 01 Wrzesień 09 14:47

ciekawy artykół przyda się na pewnomłdym nauzycielom pozdrawiam

foto

Magda, 01 Wrzesień 09 14:09

Bardzo ciekawa publikacja:) pozdrawiam

foto

Ania Anusiaino, 30 Sierpień 09 14:25

Artykuł bardzo pomocny w tworzeniu pewności siebie +

foto

Mona, 29 Sierpień 09 11:12

Interesujący artykuł, pozdrawam

foto

Wera, 29 Sierpień 09 11:01

Świetna recepta na niesmiałość, autorka wymienia wiele sposobów jak sobie z nią radzić. Warto poświęcic chwilę i zapoznać się z artykułem;-)

foto

Szymon Pawlaczyk, 27 Sierpień 09 07:53

Doskonały artykuł wskazujący ważny problem nieśmiałości dzieci, który może mieć wpływ na późniejsze życie dzieci. Artykuł ciekawy, autorka zwraca uwagę na rangę wyżej wymienionego problemu, a także wylicza sposoby radzenia sobie z problemem nieśmiałości dzieci. Duży +

foto

Barbara , 26 Sierpień 09 21:50

Interesujace.........pozdrawiam-Basia

foto

Krysia Nowak, 26 Sierpień 09 21:11

...Krysia Nowak czyli Figura JOanna oddala glos -> artykul bardzo ciekawy :) pozdrawiam

foto

Mariusz , 26 Sierpień 09 15:27

Bardzo interesująca publikacja.Pozdrawiam.tom930

foto

Krzysztof Kowalik, 26 Sierpień 09 09:27

Autorka, zgodnie z założonym tematem, zawęża się do atrybutów pedagoga, na które mają wpływ różne typy autorytetów, jak wyzwalający, ujarzmiający, wewnętrzny i zewnętrzny. Artykuł interesujący. Bardzo duży plus dla autorki.

DODAJ KOMENTARZ
Zaloguj się albo Dodaj komentarz jako gość.

Dodaj komentarz:



REKLAMA
SPOŁECZNOŚĆ
KATEGORIE
NAJNOWSZE ARTYKUŁY

Warszawska Liga Debatancka dla Szkół Podstawowych - trwa przyjmowanie zgłoszeń do kolejnej edycji

Redakcja portalu 29 Czerwiec 2022

Trwa II. edycja konkursu "Pasjonująca lekcja religii"

Redakcja portalu 29 Czerwiec 2022

#UOKiKtestuje - tornistry

Redakcja portalu 23 Sierpień 2021

"Moralność pani Dulskiej" Gabrieli Zapolskiej lekturą jubileuszowej, dziesiątej odsłony Narodowego Czytania.

Redakcja portalu 12 Sierpień 2021

RPO krytycznie o rządowym projekcie odpowiedzialności karnej dyrektorów szkół i placówek dla dzieci

Redakcja portalu 12 Sierpień 2021


OSTATNIE KOMENTARZE

Wychowanie w szkole, czyli naprawdę dobra zmiana

~ Staszek(Gość) z: http://www.parental.pl/ 03 Listopad 2016, 13:21

Ku reformie szkół średnich - część I

~ Blanka(Gość) z: http://www.kwadransakademicki.pl/ 03 Listopad 2016, 13:18

"Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie"

~ Gość 03 Listopad 2016, 13:15

"Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie"

~ Gość 03 Listopad 2016, 13:14

Presja rodziców na dzieci - Wykład Margret Rasfeld

03 Listopad 2016, 13:09


Powrót do góry
logo_unii_europejskiej