Program "Staję się dorosły" jest adresowany do młodzieży gimnazjalnej objętej nauczaniem indywidualnym ze sprzężoną niepełnosprawnością tj. młodzieży niepełnosprawnej ruchowo poruszającej się na wózkach inwalidzkich i niepełnosprawnej intelektualnie z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym.
Program został opracowany z uwzględnieniem wymagań określonych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 13.01.2005 ?Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym w szkołach podstawowych i gimnazjach.

Program uwzględnia specyfikę kształcenia uczniów ze sprzężoną niepełnosprawnością polegającą na nauczaniu i wychowaniu całościowym, zintegrowanym, opartym na wielozmysłowym poznawaniu otaczającego świata w całym procesie edukacji.

Działania edukacyjne zawarte w programie są ukierunkowane na zaspokojenie specyficznych potrzeb edukacyjnych uczniów, odpowiednio do ich możliwości psychofizycznych.

Priorytetowymi zadaniami Programu jest kształcenie i rozwijanie u uczniów umiejętności poznawczych, społecznych i praktycznych. Według R.Luckasson i współpracowników za: J.Kostrzewski, 2006 str. 5 umiejętności poznawcze, społeczne i praktyczne rozumiane są w następujący sposób:

1.Umiejętności poznawcze to porozumiewanie się, tj. mowa receptywna i ekspresyjna, umiejętność czytania i pisania, samodzielność i umiejętność kierowania sobą.

2.Umiejętności społeczne to funkcjonowanie interpersonalne, odpowiedzialność, nawiązanie przyjaźni, postępowanie według zasad, przestrzeganie prawa, oraz umiejętność wykorzystania wolnego czasu.

3.Praktyczne umiejętności przystosowawcze to czynności niezbędne do codziennej egzystencji, samodzielność w sytuacjach codziennych: jedzenie, poruszanie się, korzystanie z toalety, ubieranie się, troska o zdrowie, utrzymanie środowiska w bezpieczeństwie.

Realizując zadania wynikające z Programu należy pamiętać iż podstawowym celem dydaktyczno - rewalidacyjno - wychowawczym nauczyciela jest rozwijanie autonomii ucznia i nabycie przez niego takich umiejętności i wiadomości, które pozwolą mu na postrzeganie siebie jako osoby niezależnej.



I. CELE OGÓLNE PROGRAMU:



1.Kształcenie u ucznia zdolności porozumiewania się tj. zdolności rozumienia i przekazywania informacji poprzez słowa mówione i pisane, symbole graficzne, język znaków, rozumienie i wykonywanie próśb i poleceń.

2.Wdrażanie ucznia do realizacji ważnych, podstawowych potrzeb człowieka takich jak: jedzenie, ubieranie się, troska o higienę, wygląd zewnętrzny.

3.Kształcenie umiejętności nawiązywania i utrzymywania kontaktów społecznych, przyjaźni, odbioru i właściwego reagowania na różne sygnały społeczne, udzielanie informacji zwrotnych, kontrola właściwego zachowania, radzenia sobie z wymaganiami stawianymi przez innych, przestrzegania obowiązujących zasad społeczno moralnych.

4.Wyrabianie nawyku umiejętności podejmowania decyzji, inicjowania działań stosownych do sytuacji i warunków.

5.Kształtowanie u ucznia umiejętności troski o własne zdrowie, właściwe odżywianie się, przestrzegania zasad bezpieczeństwa.

6.Kształcenie umiejętności niezbędnych do zaplanowania i właściwego wykorzystania czasu wolnego, stosownie do wieku życia, właściwych zainteresowań, środowiska i norm kulturowych.

7.Usprawnianie, korygowanie i kompensowanie u ucznia zaburzonych funkcji.

8.Wzmacnianie u ucznia mocnych stron i nie zaburzonych funkcji.



II. CELE SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU:



1.Kształtowanie umiejętności w zakresie samoobsługi poprzez rozwijanie sprawności niezbędnych w codziennych sytuacjach.

2.Ukazywanie związku między nabywanymi umiejętnościami a ich znaczeniem i wykorzystywanie ich w codziennych sytuacjach.

3.Rozszerzenie umiejętności istotnych w interakcjach społecznych, wdrażanie do kulturalnego, społecznie akceptowanego sposobu życia.

4.Rozwijanie umiejętności porozumiewania się drogą werbalną i pozawerbalną.

5.Kształtowanie umiejętności dokonywania w toku działania prostych operacji umysłowych.

6.Wdrażanie do nauki czytania i pisania w zakresie możliwym do osiągnięcia.

7.Rozwijanie aktywności muzycznej i rytmicznej ze względu na istotną wartość terapeutyczną.

8.Zwiększanie sprawności manualnej poprzez prace z różnymi materiałami.

9.Kształtowanie nawyku dbania o własne zdrowie i bezpieczeństwo; rozpoznawanie objawów choroby, przestrzegania podstawowych zasad bezpieczeństwa, higieny osobistej i dbania o estetyczny wygląd własny.

10.Kształtowanie umiejętności organizowania i spędzania czasu wolnego oraz właściwego zachowania się w czasie wolnym.

11. Rozwijanie twórczej postawy ucznia wobec siebie i świata.

12.Rozwijanie postaw patriotycznych związanych z tożsamością kultury narodowej i regionalnej.

13.Zrozumienie przez ucznia istoty samodzielności i odpowiedzialności za własne czyny, wykonywane zadania i powierzony materiał.



III. WARUNKI DO REALIZACJI PROGRAMU:



Osiągnięcia zamierzonych celów i właściwą realizację zadań wynikających z treści nauczania warunkują:



1.Planowanie pracy dydaktyczno - wychowawczej.

2.Znajomość odpowiedniego poziomu funkcjonowania ucznia.

3.Stosowanie różnorodnych metod np.: metoda Thomsa Felisa, metoda Kolorowych kół, metoda Symboli dźwiękowych , metoda Dobrego startu Marty Bogdanowicz?, metody alternatywnej komunikacji: język obrazów i piktogramów,

4.Stosowanie różnorodnych form pracy.

5.Stosowanie odpowiednich pomocy dydaktycznych.

6.Gry symulacyjne, planszowe, komputerowe.



IV. PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW:



Realizacja celów edukacyjnych może nastąpić poprzez:



1.Zastosowanie zadań o charakterze dydaktycznym, naśladowczym.

2.Organizowanie na zajęciach zabaw i gier o charakterze: edukacyjnym, tematycznym, symulacyjnym.

3.Organizowanie wycieczek dydaktycznych, turystyczno krajoznawczych, przyrodniczych.

4.Aktywności manipulacyjnej i konstrukcyjnej.

5.Zapoznanie ucznia z działaniem i obsługą urządzeń technicznych, elektrycznych, elektronicznych.



V. ZASADY NIEZBĘDNE W PRACY Z UCZNIEM ZE SPRZĘŻONĄ NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ:



1.Zasada gruntownej znajomości ucznia, jego specyficznych potrzeb i sposobu ich zaspokajania.

2.Zasada dostosowania poczynań pedagogicznych do możliwości i potrzeb ucznia.

3.Zasada aktywnego i świadomego udziału ucznia w procesie nauczania.

4.Zasada wszechstronnej poglądowości i przykładu.

5.Zasada zintegrowanego nauczania.

6.Zasada trwałości osiągnięć: systematyczności, wiązania teorii z praktyką, trwałości wiedzy.



VI. FUNKCJONOWANIE W ŚRODOWISKU:



1. SAMOOBSŁUGA.



CELE:

1.Kształtowanie sprawności niezbędnych w codziennym życiu, dotyczących ubierania się, jedzenia, higieny osobistej, czynności fizjologicznych, ochrony organizmu przed szkodliwymi czynnikami.

2. Utrwalanie podstawowych nawyków higienicznych i żywieniowych.

3. Kształtowanie w zakresie samoobsługi postaw i nawyków ogólnie akceptowanych.



2. USPOŁECZNIENIE.



CELE:

1. Kształtowanie umiejętności nawiązywania i utrzymywania kontaktów społecznych.

2. Wdrażanie do właściwego reagowania na różne sygnały społeczne i udzielanie informacji zwrotnych.

3. Wdrażanie do przestrzegania zasad społeczno moralnych.

4. Kształtowanie umiejętności kontrolowania własnego zachowania.



3. KOMUNIKACJA.



CELE:

1. Wyrabianie umiejętności słuchania.

2. Doskonalenie słownictwa ucznia.

3. Wdrażanie do odbioru i odpowiedniego reagowania na różnego rodzaju komunikaty.



4. EDUKACJA MATEMATYCZNA.



CELE:

1. Kształcenie pojęć matematycznych poprzez stwarzanie okazji do gromadzenia doświadczeń podczas działania.

2.Przeliczanie, dodawanie i odejmowanie elementów.

3. Manipulowanie, porównywanie, grupowanie przedmiotów według określonych kryteriów.



5. EDUKACJA JĘZYKOWA.



CELE:

1. Rozwijanie procesów poznawczych ucznia spostrzegania ,uogólniania.

2.Rozwijanie pamięci i myślenia twórczego.

3. Aktywizowanie sfery wyobraźni i fantazji

4. Usprawnianie spostrzegania wzrokowego i słuchowego.



6. ŚRODOWISKO SPOŁECZNO ? PRZYRODNICZE.



CELE:

1.Umożliwienie poznania środowiska przyrodniczego i zmian w przyrodzie związanych ze zmianami pór roku.

2.Kształtowanie postaw proekologicznych.