Kiedy podejmuje się badania związaną z inteligencją emocjonalną nieodzowne jest określenie nurtu teoretycznego, z którym utożsamia się badacz. Jest to konieczne choćby z tego względu, że obecnie funkcjonuje obok siebie kilka modeli inteligencji emocjonalnej, które mocno się od siebie różnią. Badania, których wyniki tu zaprezentowano opierają się o klasyczną koncepcję inteligencji emocjonalnej Salovey’a i Mayera (1990, 1999). Autorzy ujmują tu inteligencję emocjonalną jako „zdolność do przetwarzania informacji emocjonalnych i ich wykorzystywania w celach adaptacyjnych” (Salovey, Mayer, 1990). W zakres pojęcia włączają cztery grupy zdolności:  
- uświadamiania sobie i rozpoznawania własnych emocji na podstawie stanów we własnym organizmie, myśli i uczuć oraz rozpoznawania emocji u innych ludzi poprzez mimikę, ton głosu, wygląd czy zachowanie, 
- nazywania emocji i ich różnicowania, 
- rozumienia emocji – ich źródeł i konsekwencji, 
- zdolność do regulacji emocji.  
Wszystkie wyróżnione zdolności są ze sobą wzajemnie związane, a ich rozwój wzajemnie sprzężony. 

Badacze, którzy zajmują się problematyką inteligencji emocjonalnej są na ogół zgodni, że jest ona dyspozycją powstającą wraz z wiekiem i doświadczeniami. Niezależnie od początkowego, wrodzonego „potencjału emocjonalnego” na rozwój inteligencji emocjonalnej ma wpływ aktywność, którą podejmuje człowiek, zwłaszcza aktywność poznawcza i behawioralna (Matczak, 2003, Matczak, 2007). Aktywność poznawcza pozwala na trening w analizie własnych i cudzych emocji i jest ona podstawą tworzenia się wiedzy emocjonalnej – o uwarunkowaniach, przejawach i konsekwencjach emocji. Aktywność behawioralna, w którą zaangażowani są inni ludzie, pozwala między innymi na trening w rozpoznawaniu emocji u innych, na budowanie strategii regulacji emocjonalnej w różnych sytuacjach interpersonalnych . 

Podstawowe zdolności emocjonalne kształtują się w okresie dzieciństwa. Rodzice w znacznym stopniu wpływają na rodzaj, poziom i intensywność aktywności dziecka , zarówno poznawczej – dostarczając dziecku odpowiednich bodźców i wzorców, jak i behawioralnej – choćby poprzez zachęcanie dziecka do kontaktów z rówieśnikami czy przeciwnie – utrudnianie lub ograniczanie tych kontaktów. Rodzice dostarczają również dziecku wiedzę emocjonalną i kształtują wzorce emocjonalnego reagowania (por. Matczak, 2003). 

Choć znaczenie oddziaływań wychowawczych dla rozwoju inteligencji emocjonalnej wydaje się być oczywiste, to liczba badań dotycząca tych związków jest niewielka. Postanowiono zatem sprawdzić związek stylów wychowania rodziców z poziomem inteligencji emocjonalnej dziecka. 
Badania, których wyniki tu zaprezentowano, prowadzone były w grupie licealistów. Do pomiaru inteligencji emocjonalnej zastosowano „Kwestionariusz INTE” autorstwa N. S. Schutte i współpracowników w polskiej adaptacji A. Jaworowskiej i A. Matczak (2001), który powstał na bazie koncepcji Mayera i Salovey’a. Kwestionariusz obejmuje 33 stwierdzenia, które odnoszą się do posiadania lub braku określonych zdolności, umiejętności i strategii emocjonalnych, a osoba badana ocenia na ile dane predyspozycje posiada. Natomiast do pomiaru stylu wychowania zastosowano „Kwestionariusz Analiza stylu wychowania w rodzinie. Rodzina Pochodzenia” autorstwa M. Ryś (2001). Metoda składa się z dwu oddzielnych części, z których jedna odnosi się do zachowań matki, a druga do zachowań ojca. Osoba badana ocenia, na ile każde z twierdzeń odzwierciedla zachowania matki i ojca w stosunku do niej w okresie dzieciństwa. Autorka wyróżniła cztery style wychowania: styl demokratyczny, który charakteryzuje się ciepłem okazywanym dziecku, pozwalaniem na swobodę dostosowaną do wieku oraz adekwatnymi wymaganiami wobec dziecka; styl autokratyczny, którego zasadniczymi elementami są: chłód emocjonalny, nadmierne wymagania i nadmierna kontrola oraz dwa style liberalne, które charakteryzuje nadmierna swoboda i brak wymagań, z tym że w stylu liberalnym kochającym rodzice okazują dziecku ciepło, w stylu liberalnym niekochającym – chłód. 

Wyniki badań potwierdziły istnienie związku między poziomem inteligencji emocjonalnej dzieci a retrospektywnie odbieranym stylem wychowania rodziców. Ujawnił się dodatni związek między stylem demokratycznym i liberalnym kochającym matki i ojca a poziomem inteligencji emocjonalnej badanych, a ujemny związek między stylem autokratycznym i liberalnym niekochającym rodziców a inteligencją emocjonalną. Tym, co łączy styl demokratyczny i liberalny kochający to ciepło okazywane dziecku i pozwalanie mu na swobodę dostosowaną do wieku. Natomiast rodzice stosujący zarówno styl autokratyczny i liberalny niekochający charakteryzują się okazywaniem dziecku chłodu emocjonalnego. Brak okazywania dziecku ciepła i zamknięcie na ich świat emocji i uczuć powoduje, że dzieci wychowywane w taki sposób mają ograniczone możliwości zdobywania cennych doświadczeń emocjonalnych – zamiast wyrażania emocji uczą się nadmiernej ich kontroli. Dodatkowo w stylu autokratycznym rodzice stawiają wygórowane wymagania przed własnym dzieckiem i z surowością je egzekwują. Powoduje to, że dzieci nie tyle uczą się w jaki sposób adekwatnie wyrażać własne emocje w kontekście ustalonych norm społecznych, ile ich tłumienia. Autokratyczni rodzice ograniczają również swobodę dzieci i nadmiernie je kontrolują, pozbawiając je tym samym cennych doświadczeń społecznych (por. Martowska, 2007; Martowska, 2008). 

Bibliografia
Jaworowska, A., Matczak, A. (2001). Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej INTE N. S. Schutte, J. M. Malouffa, L. E. Hall, D. J. Haggerty’ego, J. T. Cooper, C. J. Goldena, L. Dornheim. Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
Martowska, K. (2007). Cechy środowiska rodzinnego a inteligencja emocjonalna u dzieci. Studia Psychologica, 5, 181-194. 
Martowska, K. (2008). Badania nad inteligencją emocjonalną. W: W. J. Wysocki (red.). Patriae Commodis Serviens. Księga Pamiątkowa dedykowana Prezydentowi RP Ryszardowi Kaczorowskiemu. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
Matczak, A. (2003). Zarys psychologii rozwoju. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Matczak. A. (2007). Rola inteligencji emocjonalnej. Studia Psychologiczne, 45 (1), 9-17.
Ryś, M. (2001). Systemy rodzinne. Metody badań struktury rodziny pochodzenia i rodziny
własnej, Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej MEN.
Salovey, P., Mayer, J. D. (1990). Emotional intelligence. Imagination, Cognition, and Personality, 9, 185-211.
Salovey, P., Sluyter, D. J. (red.), (1999). Rozwój emocjonalny a inteligencja emocjonalna. Poznań:
Dom Wydawniczy Rebis.
Śmieja, M., Orzechowski, J.. (2007). O eksperymentalnych metodach pomiaru inteligencji
emocjonalnej. Psychologia, Edukacja i Społeczeństwo, 4, 1, 47-66.