Czy dawniej uczono lepiej?
Podobno poziom edukacji bardzo się obniżył. Dawniej uczono świetnie, a teraz uczy się fatalnie, i z roku na rok jest coraz gorzej. Tak mówią. Kto? No, ludzie.
No dobrze, ale skąd to właściwie wiadomo? Skąd ten profesor i ta matka to wiedzą? Rozumiem, że wypowiadają się o osobach, które znają, czyli profesor – o swoich studentach, a matka – o dzieciach, własnych i znajomych. Z tego jednak nie wynika, że dawniej lepiej uczono. Profesor nie bierze pod uwagę, że dawniej na studia szło 8% absolwentów, a teraz idzie 80%. Nic dziwnego, że większość jego studentów jest gorsza od tych sprzed lat. Ale może wśród nich jest sporo znakomitych? Może nawet więcej, niż to bywało dawniej? Jak sprawdzić, czy naprawdę dawny system nauczania był lepszy? Czy ktoś to zbadał?
Owszem, zbadał. Zrobiła to OECD (Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju). Badanie nie było aż tak ogólne, żeby można było ocenić cały system edukacji; pozwoliło jednak zweryfikować przytoczony wyżej pogląd w odniesieniu do dwóch najważniejszych umiejętności: czytania i matematyki. Mowa o Międzynarodowym badaniu kompetencji osób dorosłych (PIAAC – The Programme for the International Assessment of Adult Competencies). Wzięły w nim udział osoby w wieku 16–65 lat z kilkudziesięciu krajów, w tym z Polski.
Jeśli więc na przykład chcemy wiedzieć, czy w Polsce dawniej nauczano czytania lepiej, niż robi się to obecnie, to wystarczy zobaczyć, jak z rozumieniem tekstu radzą sobie w tym badaniu Polacy starsi, a jak – młodsi. Odpowiedź znajdziemy na poniższym wykresie. Polacy (czerwona linia) w wieku 16–19 lat są wyraźnie lepsi niż starsze pokolenia, ale to jeszcze nie jest dowód, że byli lepiej uczeni. Być może test użyty w badaniu preferował osoby, które niedawno skończyły szkołę. Rzeczywiście, wyniki dla innych krajów, czy nawet średni wynik dla krajów OECD (żółta przerywana linia) potwierdzają, że taka tendencja jest typowa. Starsi wypadają gorzej. Kluczowe jest porównanie kompetencji Polaków w różnym wieku z kompetencjami ich rówieśników z innych krajów.
Wyniki Polaków w wieku 16–19 lat są lepsze od średniej OECD (czerwona linia jest powyżej żółtej). Starsze pokolenia radzą sobie natomiast z czytaniem znacznie gorzej niż ich rówieśnicy z innych krajów. Podobnie wyglądają wyniki dotyczące umiejętności matematycznych.
Z tych danych można wysnuć wniosek, że dawny system szkolny (bez gimnazjów, z jednym obowiązkowym podręcznikiem, bez egzaminów centralnych) skutkował w Polsce edukacją gorszą niż była w innych krajach, a teraz kształci się lepiej. Mimo naukowego potwierdzenia nie tylko w badaniu PIAAC ta prawda z trudem dociera do powszechnej opinii. Jakoś głupio mówić, że mamy niezły system edukacyjny; już się przyzwyczailiśmy do narzekania. Poza tym, kto by w Polsce chciał słuchać, że jest lepiej niż dawniej.
Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 2013
O autorze: | ||
fot. Jakub Swerpel |
Marcin Karpiński |
|
Tekst ukazał się pierwotnie na blogu Gdańskiego Wydawnictwa Oświatowego: http://blog.gwo.pl/czy-dawniej-bylo-lepiej/ |
Podziel się
Warszawska Liga Debatancka dla Szkół Podstawowych - trwa przyjmowanie zgłoszeń do kolejnej edycji
Redakcja portalu 29 Czerwiec 2022
Trwa II. edycja konkursu "Pasjonująca lekcja religii"
Redakcja portalu 29 Czerwiec 2022
Redakcja portalu 23 Sierpień 2021
Redakcja portalu 12 Sierpień 2021
RPO krytycznie o rządowym projekcie odpowiedzialności karnej dyrektorów szkół i placówek dla dzieci
Redakcja portalu 12 Sierpień 2021
Wychowanie w szkole, czyli naprawdę dobra zmiana
~ Staszek(Gość) z: http://www.parental.pl/ 03 Listopad 2016, 13:21
Ku reformie szkół średnich - część I
~ Blanka(Gość) z: http://www.kwadransakademicki.pl/ 03 Listopad 2016, 13:18
"Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie"
~ Gość 03 Listopad 2016, 13:15
"Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie"
~ Gość 03 Listopad 2016, 13:14