Seminarium na chacie, ćwiczenia w wirtualnej pracowni, czyli jak polskie uczelnie wykorzystują nowoczesne technologie?

Redakcja portalu, 29 Czerwiec 10 Dodaj komentarz Wyślij Drukuj

Akademickie Centrum Informacyjne z Poznania wspólnie z portalem Edunews.pl przeprowadziło konkurs na „Najbardziej innowacyjną i kreatywną uczelnię w Polsce”. W konkursie wzięło udział 60 uczelni publicznych oraz niepublicznych. Wyniki konkursu zostały ogłoszone 27 maja podczas finałowej uroczystości w budynku Wyższej Szkoły Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa w Poznaniu.
Konkurs pozwolił na zbadanie zjawiska wykorzystania nowoczesnych technologii przez polskie uczelnie, na prześledzenie kreatywnych projektów realizowanych w szkołach wyższych, a także umożliwił analizę opinii środowiska akademickiego na temat potrzeb  i możliwości funkcjonowania uczelni na polu nowoczesnych technologii.

Uczelnia widoczna w Internecie, czyli strona www szkoły to dopiero początek…

Badanie stopnia zinformatyzowania polskich szkół wyższych można rozpocząć od analizy stron internetowych uczelni. Witryna szkoły jest nie tylko wizytówką danej placówki, ale bardzo często staje się również miejscem udostępnienia zasobów edukacyjnych, miejscem wymiany doświadczeń, budowania społeczności oraz relacji ze swoim otoczeniem. Dość powszechną praktyką jest umożliwianie studentom rozwijania podstron związanych z działalnością organizacji studenckich, funkcjonujących w danej uczelni. Zdecydowana większość stron internetowych szkół powstała już kilka lat temu, przechodząc w ostatnim czasie poważną modernizację. Uczelnie dostrzegają również konieczność ciągłej aktualizacji informacji zamieszczonych na stronie. Duży procent szkół monitoruje także ruch na swojej stronie i wykorzystuje coraz to nowsze elementy mające przyciągnąć uwagę odbiorcy i spowodować, by odnalazł tam dokładnie to, czego potrzebuje.
Polskie uczelnie coraz częściej i chętniej dostrzegają w Internecie potencjał budowania wizerunku i potrafią go skutecznie wykorzystać. I tak przedstawiciele uczelni piszą blogi, prowadzą czaty i dyskuje on-line ze studentami, a także tworzą swoje profile na portalach społecznościowych np.: facebook, twitter, blip, nasza-klasa.  

Jak Internet zdominował relacje uczelni z otoczeniem…

Lektura ankiet konkursowych pozwala wysunąć wniosek, że element zinformatyzowania uczelni staje się niejako standardem w polskim środowisku akademickim. Począwszy od zapisu na studia, poprzez wszelkie formalności administracyjne związane ze studiowaniem wszędzie tam coraz częściej wykorzystuje się Internet jako narzędzie kontaktu w obustronnych relacjach: uczelnia-maturzysta i uczelnia-student.
Zdecydowana większość badanych szkół (aż 68%) stosuje internetowy system rejestracji kandydatów i jest on jedynym dostępnym systemem umożliwiającym zapis na studia. 35% uczelni prowadzi elektroniczny Dziekanat, stanowiący podstawową formę kontaktu studenta z uczelnią w sprawach administracyjnych (dotyczących organizacji  i przebiegu studiów, zapisów na zajęcia). Natomiast 31% szkół wprowadziło już elektroniczny dziekanat, jednak na razie działa tylko jego wersja testowa, równolegle z systemem tradycyjnym. Na uwagę zasługuje w tym obszarze projekt zintegrowanego systemu zarządzania uczelnią i obsługi studentów Uczelnia.XP, który został wdrożony przez niektóre uczelnie m.in.: Wyższą Szkołę Informatyki i Zarządzania z Rzeszowa, Uniwersytet Medyczny w Łodzi.
Zastosowanie elektronicznych indeksów nie jest powszechną praktyką szkół wyższych, jedynie 13% szkół deklaruje ich stosowanie. Jednakże liczba ta będzie się zwiększać o czym świadczyć może fakt że już kolejnych 16% badanych również stosuje elektroniczne indeksy chociaż na razie w formie testowej. Elektroniczne indeksy stosuje m.in.: Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy, Gdański Uniwersytet Medyczny, Wyższe Szkoły Bankowe, Warszawska Wyższa Szkoła Informatyki, Wyższa Szkoła Biznesu National Louis University, Uczelnia Łazarskiego. 
Niektóre uczelnie wprowadziły ponadto zinformatyzowany system stypendialny, co pozwala studentom po zalogowaniu się w systemie nie tylko złożyć stosowny wniosek ale również śledzić dalsze jego etapy i sprawdzić decyzję, jaka została podjęta. Taki system wprowadziły już m.in. Wyższa Szkoła Biznesu National Louis University z Nowego Sącza, Gnieźnieńska Wyższa Szkoła Humanistyczno-Menedżerska.
Powszechną praktyką polskich szkół staje się udostępnianie studentom katalogu biblioteki uczelnianej zarówno z komputerów zlokalizowanych w budynkach szkoły jak również z ich komputerów domowych. Prawie wszystkie ankietowane uczelnie oferują taką możliwość swoim studentom. Zdecydowana większość szkół idzie jeszcze krok dalej umożliwiając także studentom dostęp do pełnych wersji czasopism naukowych oraz czasopism informacyjnych i dzienników w wersji elektronicznej zarówno z komputerów uczelnianych jak również z komputerów prywatnych.

Wirtualne pracownie, czyli praktyczna wiedza w nowoczesnej formie…

W ramach pytań konkursowych uczelnie miały ponadto możliwość zaprezentowania zrealizowanych przez siebie autorskich oryginalnych projektów, które w ich opinii zasługują na specjalną uwagę. Lektura odpowiedzi szkół przyniosła wiele fascynujących wniosków na temat kreatywnych działań uczelni, jak również pozwoliła nam na zaprezentowanie konkretnych przykładów dobrych praktyk, realizowanych przez szkoły w badanym obszarze.
Na szczególną uwagę zasługują przede wszystkim te projekty, które wspierają rozwój studentów w branżowych, wąskich obszarach kształcenia. I tak np. Uczelnia Łazarskiego opisała prowadzenie pracowni kryminalistycznej, gdzie studenci w praktyce poznają najnowocześniejsze techniki kryminologiczne, a także oddanie do dyspozycji studentów profesjonalnie wyposażonej sali sądowej, gdzie regularnie odbywają się symulacje rozpraw. Polsko-Japońska Wyższa Szkoła Technik Komputerowych z Warszawy opracowała Wirtualne Laboratorium Robotów Mobilnych, dzięki któremu można prowadzić badania            i eksperymenty z zakresu robotyki w sposób zdalny. Z usług laboratorium mogą korzystać zarówno studenci PJWSTK, jak i osoby spoza Uczelni. Natomiast Akademia Medyczna we Wrocławiu jako element dydaktyczny oferuje swoim studentom transmisje on-line z sal operacyjnych z możliwością prowadzenia na żywo dyskusji. Niektóre uczelnie w ramach zajęć dydaktycznych proponują studentom gry symulacyjne, które mają ćwiczyć ich konkretne umiejętności. Wyższa Szkoła Gospodarki z Bydgoszczy oferuje Grę  w Przedsiębiorstwo, która polega na rozwiązywaniu przez jej uczestników zadania związanego z funkcjonowaniem nowo powołanego przedsiębiorstwa.

Uczelnie dla niepełnosprawnych…

Dobrym przykładem wykorzystania nowoczesnych technologii są specjalne udogodnienia dla osób niepełnosprawnych, które oferują niektóre uczelnie. Dzięki zastosowaniu nowoczesnych rozwiązań technicznych uczelnie ułatwiają, a często po prostu umożliwiają studiowanie osobom dotkniętym kalectwem. Budynki szkół dysponują pracowniami bez barier dla osób niepełnosprawnych. W szkołach pojawiają się specjalne urządzenia pozwalające na korzystanie z zasobów informatycznych osobom niewidomym i niedowidzącym. Stanowiska komputerowe przystosowuje się dla osób posługujących się językiem Braila, a także wyposaża się komputery w programy powiększające i czytające tekst oraz specjalne nakładki na klawiatury. Na uczelniach pojawiają się ponadto urządzenia pozwalające na adaptację materiałów dydaktycznych w alternatywnej formie zapisu np. zapis Braila, często pozwalają również na wydruk tekstów napisanych w języku brajlowskim. Osoby niepełnosprawne mogą również bez przeszkód korzystać z komputerów z oprogramowaniem do syntezy mowy. Pracownie komputerowe dysponują specjalnymi nakładkami na klawiatury oraz myszkami ułatwiającymi obsługę komputera przez osoby   z dysfunkcją rąk. Takie udogodnienia dla osób niepełnosprawnych wprowadziły m.in. Uniwersytet w Białymstoku, Politechnika Opolska, Warszawska Wyższa Szkoła Informatyki.

Nowoczesne technologie ułatwiają studiowanie…

Zdecydowana większość przebadanych uczelni dysponuje nowoczesnymi urządzeniami, używanymi do celów dydaktycznych tj.: tablice interaktywne, odtwarzacze multimedialne, kamery i aparaty cyfrowe, notebooki. Kadra akademicka wielu szkół   z powodzeniem wykorzystuje na zajęciach nowoczesne narzędzia wspierające proces dydaktyczny. Prawie wszystkie uczelnie deklarują korzystanie przez ich pracowników   z zasobów edukacyjnych dostępnych w sieci, posługiwanie się na zajęciach prezentacjami multimedialnymi i filmami, udostępnianie podcastów oraz materiałów edukacyjnych na swoich portalach.
Opisując zjawisko wykorzystania nowoczesnych technologii w polskich uczelniach nie sposób pominąć e-learningu – kształcenia na odległość. E-learning nie jest zagadnieniem nowym, jednak w ostatnich latach w polskiej edukacji to właśnie ta forma kształcenia przeżywa swój rozkwit. Szkoły wyższe postrzegane w kategorii podmiotu rynkowego muszą odpowiadać na potrzeby swojej grupy docelowej i tak dostosowywać swoją ofertę, by sprostać wymaganiom kolejnych roczników maturzystów. W wynikach konkursu na „Najbardziej innowacyjną i kreatywną uczelnię w Polsce” godny uwagi jest fakt, że ponad 80% uczelni, biorących udział w konkursie oferuje właśnie taki typ kształcenia. A wiele z nich prowadzi nawet po kilkaset kursów w formie kształcenia na odległość.

Analiza ankiet konkursowych przyniosła wiele ciekawych wniosków, które posłużyły do opracowania powyższego zestawienia. Aktywność uczelni na polu wykorzystania nowoczesnych technologii, a także kreatywność poszczególnych szkół, które przejawiają się w odpowiedziach udzielonych w ankiecie, pozwala wysunąć wniosek, że ten obszar badawczy może i powinien być kontynuowany.  
Konkurs spotkał się z dużym zainteresowaniem środowiska akademickiego, na co wskazuje udział wielu prężnych uczelni publicznych oraz niepublicznych. Pomysł zbadania zjawiska wykorzystania innowacyjnych technologii i kreatywnych działań w polskich szkołach wyższych stał się ponadto tematem niezwykle medialnym, co zaowocowało pojawieniem się licznych publikacji oraz nawiązań do wyników konkursu w różnych mediach o charakterze ogólnopolskim oraz regionalnym. Pozytywna atmosfera, która wytworzyła się wokół konkursu jest dla nas źródłem satysfakcji, a także cenną wskazówką, by takie przedsięwzięcia kontynuować. Równocześnie mamy nadzieję, że w kolejnej edycji zaprezentuje się jeszcze większa liczba polskich placówek.

Informację przygotowała:
Zofia Koszutska- Taciak
Akademickie Centrum Informacyjne

zofiak@aci.pl