RPO rekomenduje rozwiązania zapewniające równość w dostępie do religii i etyki
Rzecznik Praw Obywatelskich przedstawił Minister Edukacji Narodowej rekomendacje, które zapewnią równy dostęp do lekcji religii i etyki wszystkim zainteresowanym uczniom, przy jednoczesnym poszanowaniu konstytucyjnego prawa rodziców do wychowywania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami. Proponowane zmiany legislacyjne mają zagwarantować właściwą ochronę prawną przed dyskryminacją ze względu na religię, wyznanie lub światopogląd w obszarze edukacji, która w ocenie niezależnego organu ds. równego traktowania jest obecnie niewystarczająca.
Pierwszym z zaleceń jest uszczegółowienie gromadzonych danych statystycznych. Obecnie nie są zbierane informacje o tym, których wyznań lekcje religii są organizowane w szkole, ani ilu uczniów uczęszcza na zajęcia z etyki lub religii wyznań mniejszościowych. Określenie liczby słuchaczy i wskazanie wyznań, dla których organizowane są lekcje religii w ramach systemu edukacji pozwoliłoby oszacować rzeczywisty dostęp do nauczania w tym zakresie. W celu ochrony prywatności uczniów ww. dane powinny być zbierane anonimowo i gromadzone w ramach Systemu Informacji Oświatowej, podobnie jak to się dzieje w przypadku uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
Kolejną kwestią jest nowelizacja rozporządzenia z 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach tak, aby na dyrektorów szkół nałożony został obowiązek informowania rodziców i uczniów o możliwości i zasadach organizacji lekcji religii lub lekcji etyki. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują że szkoły rzadko przekazują informacje w tym zakresie. W efekcie stan wiedzy prawnej uczniów, rodziców i przedstawicieli mniejszościowych kościołów i związków wyznaniowych na temat organizowania lekcji religii i etyki jest niewystarczający. Postulat ten ma zapewnić równe traktowanie bez względu na wyznanie lub światopogląd. Lekcje religii katolickiej często znajdują się już w planie zajęć i osoby zainteresowane udziałem w nich nie muszą wyrażać woli ich zorganizowania. Taka praktyka stawia w niekorzystnym położeniu tych, którzy są zainteresowani zajęciami z innych religii lub etyki.
Niezbędne jest także zdaniem Rzecznika całkowite wyeliminowanie przypadków żądania składania deklaracji o odmowie uczestniczenia w lekcjach religii lub etyki, czy wymaganie wyrażenia życzenia udziału w takich lekcjach w obecności innych rodziców lub uczniów. Niedostateczny dostęp do informacji i brak pełnej świadomości prawnej skutkuje również tym, że to na rodzicach, uczniach, a także i przedstawicielach mniejszościowych kościołów i związków wyznaniowych spoczywa ciężar zorganizowania lekcji religii mniejszościowych i lekcji etyki. Rozwiązaniem tego problemu byłaby nowelizacja rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach tak, aby wśród podmiotów uprawnionych do przedstawiania pisemnego wniosku o zorganizowanie lekcji religii były również kościoły i związki wyznaniowe.
Rzecznik zaapelował także o podjęcie działań legislacyjnych na rzecz zapewnienia równego traktowania bez względu na religię, wyznanie lub światopogląd w obszarze edukacji. W ocenie RPO niezbędna jest nowelizacja ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty tak, aby obowiązek organizowania lekcji etyki - podobnie jak obowiązek organizowania lekcji religii - nałożony był na szkoły i organy prowadzące aktem prawnym mocy ustawy, nie zaś wyłącznie rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych szkołach i przedszkolach nakłada obowiązek zorganizowania na życzenie rodziców lekcji religii także na przedszkola. Uzasadnionym wydaje się też nałożenie na przedszkola takiego obowiązku również w przypadku prośby o zorganizowanie lekcji etyki. Zwiększeniu ochrony prawnej ofiar dyskryminacji ze względu na religię i światopogląd w edukacji służyłaby natomiast nowelizacja ustawy z 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania - ustawa powinna zawierać zakaz dyskryminacji w oświacie ze względu na wszystkie wymienione w niej przesłanki, w tym religię i światopogląd. Rozporządzenie stanowi, że uczestnictwo w przedszkolnej albo szkolnej nauce religii lub etyki nie może być powodem dyskryminacji przez kogokolwiek w jakiejkolwiek formie. Do Rzecznika docierają jednak sygnały, że przepis ten nie gwarantuje wystarczającej ochrony przed niewłaściwym traktowaniem w wielu społecznościach szkolnych. Rzecznik zwrócił się do Minister o odniesienie się do przedstawionych wyżej zaleceń mających na celu doskonalenie rozwiązań organizacyjnych i zwiększenie dostępności nauczania religii i etyki dla wszystkich uczniów.
źródło: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich
Skojarzone pliki: | |
Wystąpienie RPO do MEN w sprawie zapewnienia równego traktowania w obszarze edukacji [pdf] | |
Warszawska Liga Debatancka dla Szkół Podstawowych - trwa przyjmowanie zgłoszeń do kolejnej edycji
Redakcja portalu 29 Czerwiec 2022
Trwa II. edycja konkursu "Pasjonująca lekcja religii"
Redakcja portalu 29 Czerwiec 2022
Redakcja portalu 23 Sierpień 2021
Redakcja portalu 12 Sierpień 2021
RPO krytycznie o rządowym projekcie odpowiedzialności karnej dyrektorów szkół i placówek dla dzieci
Redakcja portalu 12 Sierpień 2021
Wychowanie w szkole, czyli naprawdę dobra zmiana
~ Staszek(Gość) z: http://www.parental.pl/ 03 Listopad 2016, 13:21
Ku reformie szkół średnich - część I
~ Blanka(Gość) z: http://www.kwadransakademicki.pl/ 03 Listopad 2016, 13:18
"Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie"
~ Gość 03 Listopad 2016, 13:15
"Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie"
~ Gość 03 Listopad 2016, 13:14