Raport programu Edukacja dla Wszystkich 2000-2015

Redakcja portalu, 25 Maj 15 Dodaj komentarz Wyślij Drukuj

9 kwietnia 2015, jednocześnie w Paryżu, New Delhi i w Nowym Jorku odbyła się prezentacja najnowszego Raportu Programu Edukacja dla Wszystkich, podsumowującego osiągnięcia piętnastu lat realizacji celów Programu, nakreślonych podczas Światowego Forum Edukacyjnego w Dakarze w 2000 roku. Tegoroczny Raport zatytułowany został "Edukacja dla Wszystkich 2000-2015. Osiągnięcia i wyzwania".

Najważniejsze wnioski, jakie można wyciągnąć z Raportu, to że tylko jedna trzecia krajów osiągnęła wszystkie cele EdW, nakreślone w 2000 roku oraz że tylko połowa krajów osiągnęła najbardziej newralgiczny cel zapewnienia wszystkim dzieciom obowiązkowej, bezpłatnej edukacji na poziomie podstawowym.
 

Dodatkowe 22 miliardy dolarów rocznie (ponad to, co dotychczas asygnują na cele EdW najbardziej zaangażowane w nią kraje) potrzebnych jest do zrealizowania nowych celów edukacyjnych, wyznaczonych do roku 2030.


W odniesieniu do celów Edukacji dla Wszystkich, przyjętych w Dakarze, w Raporcie znalazły się następujace wnioski:

Cel 1. Upowszechnienie opieki i edukacji przedszkolnej, zapewnienie jej wszystkim dzieciom, a szczególnie tym ze środowisk zaniedbanych i ubogich.

Cel ten osiągnęło 47 procent krajów, a kolejne 8 procent było bliskich osiągnięcia go. Jednocześnie dla 20 procent krajów był to cel całkowicie nieosiągalny. Trzeba jednak zauważyć, że w 2012 roku o prawie dwie trzecie wzrosła liczba dzieci, które przystąpiły do edukacji przedszkolnej, w porównaniu z rokiem 1999.

Cel 2. Zapewnienie wszystkim dzieciom obowiązkowej, bezpłatnej podstawowej edukacji na odpowiednim poziomie, ze szczególnym uwzględnieniem dziewcząt, dzieci ze środowisk marginalizowanych i dzieci ze środowisk mniejszości etnicznych.

Cel ten osiągnęło 52 procent krajów, kolejnych dziesięć procent jest bliskich osiągnięcia go, natomiast pozstałe 38 procent jest od niego bardzo oddalonych. Oznacza to, że w 2015 roku prawie 100 milionów dzieci pozbawionych będzie szansy ukończenia szkoły podstawowej. Dzieci ze środowisk marginalizowanych mają pięciokrotnie mniejszą szansę na ukończenie pełnego cyklu podstawowej edukacji niż dzieci dorastające w rodzinach zamożnych, w krajach o wysokim stopniu rozwoju. Prawie jedna trzecia dzieci w wieku szkolnym, pozostających poza jakimkolwiek systemem edukacji, mieszka w regionach dotkniętych konfliktami zbrojnymi.

Cel 3. Zapewnienie równego dostępu do edukacji młodzieży i dorosłym, umożliwienie im zdobywania umiejętności i wiedzy, niezbędnych w codziennym życiu.
 

43 procent krajów zrealizowało cel powszechnej edukacji na poziomie gimnazjalnym. Na świecie liczba osób osiągających ten poziom wykształcenia wzrosła o 27 procent, w krajach Afryki podsaharyjskiej – podwoiła się. Nie zmienia to faktu, że w krajach o najniższym poziomie dochodów, co trzeci obywatel nie zdobędzie średniego wykształcenia.

Cel 4. Zmniejszenie o 50 procent liczby analfabetów wśród dorosłych.

Tylko 25 procent krajow osiągnęło ten cel; dla 32 procent wydaje się on tak odległy, że prawie nieosiągalny. Chociaż w skali globu procent analfabetów zmniejszył się z 18 w roku 2000 do 14 w roku 2015, kobiety wziąz stanowią dwie trzecie populacji dorosłych analfabetów na świecie. W Afryce podsaharyjskiej co druga kobieta nie umie czytać, pisać ani liczyć.

Cel 5. Eliminacja nierówności w dostępie kobiet do edukacji podstawowej i średniej.

69 procentach krajów zdoła zrealizować cel równego dostępu do edukacji podstawowej do 2015 roku. W odniesieniu do średniego wyształcenia będzie to możłiwe w 48 procentach krajów. Małżeństwa nieletnich i przedwczesne macierzyństwo to najczęstsze bariery w dostępie dziewcząt do edukacji. Brak wykwalifikowanych kadr to kolejny powód.

Cel 6. Poprawa jakości kształcenia we wszystkich jego aspektach w celu zapewnienia wymiernych rezultatów kształcenia dla wszystkich.

W 121 spośród 146 krajów liczba uczniów przypadających na jednego nauczyciela w szkołach podstawowych zmniejszyła się znacznie na przestzreni lat 1990 – 2012, jednak dla zapewnienia wszystkim dzieciom dostępu do edukacji, konieczne jest zatrudnienie o 4 miliony więcej nauczycieli niż pracuje obecnie w szkołach na świecie. W jednej trzeciej krajów brakuje nauczycieli z odpowiednim wykształceniem, w krajach Afryki podsaharyjskiej mniej niż połowa ma wymagane kwalifikacje.

Od lat podstawowym problemem w realizacji celów Edukacji dla Wszystkich pozostaje brak środków. Chcociaż na przestzrzeni ostatnich 15 lat wiele krajów znacząco zwiększyło pulę środków przeznaczonych na rozwój edukacji, potrzeba ich znaczenie więcej, by cele nowej agendy rozwojowej, przyjętej do realizacji po zakończeniu Dekady Edukacji dla Zrównoważonego Rozwoju, mogły zostać osiągnięte.

Wśród zaleceń, które autorzy Raportu formułują dla społeczności międzynarodowej i rządów, znalazł się apel o znalezienie niezbędnych środków  - około 22 miliardów dolarów rocznie dla zapewnienia powszechnej edukacji przedszkolnej i podstawowej do roku 2030.

Cele agendy rozwojowej po roku 2015 w odniesieniu do edukacji muszą być szczegółowo okreśłone i zdefiniowane realistycznie, a następnie konsekwentnie realizowane. Bez wspólnego zaangażowania i wysilku całej społeczności międzynarodowej, w wielu krajach, szczególnie tych o najniższym poziomie rozwoju, nawet cel powszechnej edukacji na poziomie podstawowym może pozostać nieosiągalny.


źródło: Polski Komitet ds. UNESCO