Nauczyciele i dyrektorzy gimnazjum w świetle Międzynarodowego badania nauczania i uczenia się (TALIS 2013)
Praca z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, z klasą, wykorzystanie nowoczesnych technologii – to główne potrzeby szkoleniowe polskich nauczycieli. 94 procent uważa, że należy uczyć dzieci samodzielnego myślenia, jednak wyróżnia ich lepsza dyscyplina na lekcjach. Tylko w Polsce nauczycieli ocenia wyłącznie dyrektor.
Instytut Badań Edukacyjnych opublikował wyniki Międzynarodowego badania nauczania i uczenia się TALIS 2013. To druga edycja badania organizowanego przez OECD. Badanie umożliwia porównanie opinii nauczycieli i informacji na temat ich pracy oraz ich wpływu na proces uczenia się uczniów.
W Polsce więcej kobiet dyrektorów
Statystyczny nauczyciel gimnazjalny w krajach biorących udział w badaniu TALIS ma 43 lata. W Polsce jest o rok młodszy, ma 17 lat doświadczenia zawodowego i uczy w niewielkiej szkole publicznej. Na całym świecie w zawodzie nauczyciela dominują kobiety. Jednak im wyższy etap edukacyjny, tym mniej kobiet na stanowiskach dyrektorskich. W Polsce odsetek kobiet dyrektorów w szkołach podstawowych wynosi 72%, w gimnazjach 67%, a w szkołach ponadgimnazjalnych 53%. Dyrektorami są najczęściej osoby w wieku 56-65 lat – ich odsetek zwiększył się w porównaniu z rokiem 2008 z 29 do 49%.
Polscy nauczyciele i dyrektorzy mają lepsze wykształcenie formalne niż w wielu innych krajach, 99% to absolwenci studiów wyższych. Zdobywanie przygotowania do zawodu na uniwersytecie wydaje się powszechne w badanych krajach. Wyjątkiem jest Flandria (Belgia), gdzie 85% nauczycieli przygotowuje się do pracy w wyższej szkole zawodowej.
Nie tak starzy, ale młodych jest mało
Duży problem dla systemów edukacyjnych niektórych krajów stanowi starzenie się nauczycieli, szczególnie we Włoszech (średnia wieku wynosi 49 lat, a 50% nauczycieli ma więcej niż 50 lat) i w Estonii (48 lat). Porównując dane z 2008 roku, widać, że problem ten pogłębia się szczególnie szybko we Włoszech, Portugalii i Bułgarii. Choć w Polsce starzenie się nauczycieli nie stanowi obecnie problemu, zwraca jednak uwagę niewielki odsetek osób młodych.
Odsetek nauczycieli według wieku w krajach TALIS | źródło: materiały prasowe |
Oceniani rzadziej i tylko przez dyrektora
Wiedzą, jakich szkoleń im brakuje
Potrzeby w zakresie rozwoju zawodowego polskich nauczycieli | źródło: materiały prasowe |
Potrzeby szkoleń polskich gimnazjalnych nauczycieli na tle pozostałych nacji | źródło: materiały prasowe |
W Polsce wzrósł odsetek nauczycieli uczestniczących w różnych formach doskonalenia zawodowego (z 90 do 94%), głównie wybierają przy tym szkolenia z wiedzy przedmiotowej, kompetencji pedagogicznych, pracy z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, oceniania i programu nauczania. Jednak nauczyciele korzyści z udziału w tych zajęciach oceniają raczej krytycznie, ich wpływ na sposób nauczania określiło jako "umiarkowany", w zależności od obszaru, od 44% do 58% osób.
Lepsi w dyscyplinie niż wspieraniu uczniów
Zdecydowana większość nauczycieli uważa, że w procesie nauczania ważniejsze jest samo wyciąganie wnioskówi rozumowanie niż nabycie konkretnej wiedzy. Aż 94% polskich nauczycieli uważa, że w procesie nauczania należy pozwalać uczniom na samodzielne rozwiązywanie zadań, a rolą nauczyciela jest ułatwianie im własnych dociekań.
Rzadziej jednak niż nauczyciele z innych krajów stosują oni techniki angażujące uczniów, takie jak praca w małych grupach (42%) czy dłuższe projekty (16%).
Polscy nauczyciele pytani o to, jak skutecznie rozwiązują pewne problemy, na ile potrafią zainteresować uczniów i ich wesprzeć, czy urozmaicają formy lekcji – wypadają gorzej od swoich kolegów z innych krajów.
W jakim stopniu w swojej pracy dydaktycznej udaje się Pani/Panu... | źródło: materiały prasowe |
Na tle nauczycieli z innych krajów polscy gorzej oceniają swoją skuteczność w motywowaniu uczniów i uczeniu krytycznego myślenia.
W jakim stopniu w swojej pracy dydaktycznej udaje się Pani/Panu... | źródło: materiały prasowe |
W jakim stopniu w swojej pracy dydaktycznej udaje się Pani/Panu... | źródło: materiały prasowe |
W jakim stopniu w swojej pracy dydaktycznej udaje się Pani/Panu... | źródło: materiały prasowe |
Jednocześnie polscy nauczyciele w mniejszym stopniu niż nauczyciele z innych krajów zainteresowani są dobrym samopoczuciem uczniów i mniej interesują się tym, co uczniowie mają do powiedzenia. Zarazem lepiej oceniają swoją skuteczność w zakresie utrzymywania dyscypliny w klasie (88%) i poświęcają na to najmniej czasu lekcyjnego spośród nauczycieli badanych w innych krajach (8%, średnia TALIS: 13%).
W jakim stopniu w swojej pracy dydaktycznej udaje się Pani/Panu... | źródło: materiały prasowe |
Polscy nauczyciele lubią swoją pracę
Polscy nauczyciele gimnazjalni ogólnie są zadowoleni ze swojej pracy, przy czym wyniki wskazują, że więcej satysfakcji czerpią z pracy w szkole, w której uczą, niż z zawodu jako takiego.
Aż 90% zgadza się lub zdecydowanie zgadza ze stwierdzeniem, że lubi pracę w swojej szkole, 85% poleciłoby ją jako dobre miejsce pracy, a jedynie 17% zgadza się lub zdecydowanie zgadza ze stwierdzeniem, że chciałoby zmienić szkołę, gdyby było to możliwe. Nauczyciele są też zadowoleni z jakości swojej pracy – odpowiedź taką wskazało 93% badanych nauczycieli gimnazjum. Różnice w stosunku do międzynarodowej średniej widać jedynie w pytaniu o potencjalną zmianę szkoły, w której pracują – międzynarodowa średnia wyniosła tutaj 21%.
Mimo zadowolenia z wykonywanej pracy ponad 2/3 nauczycieli jako największe problemy wskazuje przeciążenie pracą, niepewność zatrudnienia, niski prestiż zawodu, a czterech na pięciu – niesatysfakcjonujące zarobki.
Kogo i jak badano?
Badanie objęło ponad 170 tysięcy nauczycieli z 34 krajów i regionów z całego świata. W Polsce w badaniu wzięli udział nauczyciele przedmiotów ogólnokształcących i zawodowych pracujący w szkołach podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych dla dzieci i młodzieży. Łącznie ponad 10000 nauczycieli i ponad 500 dyrektorów szkół, w tym 3858 nauczycieli i 195 dyrektorów gimnazjów. Losowy dobór szkół umożliwił wnioskowanie o sytuacji wszystkich szkół w krajach i regionach uczestniczących w badaniu.
Badanie TALIS 2013 w Polsce, tak jak i poprzednie, było koordynowane przez Instytut Badań Edukacyjnych. Decyzje dotyczące udziału w badaniu podejmowane były przez rządy krajów uczestniczącyh – w przypadku Polski przez Ministerstwo Edukacji Narodowej, ono też częściowo finansowało badanie. Na poziomie międzynarodowym projekt był wdrażany i koordynowany przez Centrum Badań i Przetwarzania Danych (Data Processing and Research Center, DPC) przy IEA (International Association for the Evaluation of Educational Achievement), a całkowita odpowiedzialność za badanie TALIS spoczywała na Sekretariacie OECD i Radzie Zarządzającej Programem TALIS.
Pełna wersja Międzynarodowego Badania Nauczania i Uczenia się (TALIS 2013) dostępna jest na stronie internetowej Entuzjastów Edukacji: www.eduentuzjasci.pl.
/informacja prasowa/
Warszawska Liga Debatancka dla Szkół Podstawowych - trwa przyjmowanie zgłoszeń do kolejnej edycji
Redakcja portalu 29 Czerwiec 2022
Trwa II. edycja konkursu "Pasjonująca lekcja religii"
Redakcja portalu 29 Czerwiec 2022
Redakcja portalu 23 Sierpień 2021
Redakcja portalu 12 Sierpień 2021
RPO krytycznie o rządowym projekcie odpowiedzialności karnej dyrektorów szkół i placówek dla dzieci
Redakcja portalu 12 Sierpień 2021
Wychowanie w szkole, czyli naprawdę dobra zmiana
~ Staszek(Gość) z: http://www.parental.pl/ 03 Listopad 2016, 13:21
Ku reformie szkół średnich - część I
~ Blanka(Gość) z: http://www.kwadransakademicki.pl/ 03 Listopad 2016, 13:18
"Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie"
~ Gość 03 Listopad 2016, 13:15
"Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie"
~ Gość 03 Listopad 2016, 13:14