Biuro Analiz Sejmowych krytycznie o nowelizacji uso

Redakcja portalu, 10 Styczeń 15 Dodaj komentarz Wyślij Drukuj

W dniach 18 grudnia 2014 r. oraz 7 i 8 stycznia br. w Sejmie RP odbyły się posiedzenia Podkomisji stałej ds. jakości kształcenia i wychowania, na których procedowany był rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw wraz projektami czterech rozporządzeń (druk nr 2957). Nowelizacja stanowi wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 września 2013 r. (sygn. akt K 35/12), w którym Trybunał stwierdził niezgodność art. 22 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty z art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Tymczasem, jak dowodzi w Opiniach prawnych dotyczących projektu Biuro Analiz Sejmowych, zakres projektowanej nowelizacji jest znacznie szerszy niż wynika to z wyroku, a liczba dokonanych zmian powoduje, że sama ustawa staje się nieczytelna.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego wykonano wprowadzając do ustawy dwa nowe rozdziały:
 

• Rozdział 3a Ocenianie, klasyfikowanie i promowanie uczniów w szkołach publicznych;
• Rozdział 3b Sprawdzian, egzamin gimnazjalny i egzamin maturalny oraz egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie.

Ponadto, niejako "przy okazji", wprowadza się unormowania dotyczące m.in.:
 

• sprawowania i organizacji nadzoru pedagogicznego (zmiany w art. 21a, art. 31, art. 33, art. 34, art. 35, art. 41, art. 54, art. 55 i art. 89 ustawy o systemie oświaty);
• funkcjonowania szkół prowadzących kształcenie zawodowe m.in. w zakresie postępowania rekrutacyjnego, prowadzenia kwalifikacyjnych kursów zawodowych (zmiany w art. 5 ust. 3g, art. 20f ust. 2, art. 20g, art. 20k, art. 20zb i art. 68a ustawy o systemie oświaty); 
• doprecyzowania zadań organu prowadzącego szkołę w zakresie zapewnienia szkole, w ramach dotychczas świadczonej obsługi administracyjnej, również obsługi prawnej (zmiana art. 5 ust. 7 pkt 3 ustawy o systemie oświaty); 
• finansowania zajęć realizowanych przez nauczycieli w ramach projektów i programów finansowanych z udziałem środków europejskich (zmiana art. 5b i dodany art. 7e ustawy o systemie oświaty oraz art. 30 ust. 10b i art. 35a ustawy – Karta Nauczyciela); 
• określania zadań i struktury organizacyjnej instytucji odpowiedzialnych za przygotowanie i przeprowadzenie egzaminów zewnętrznych, tj. Centralnej Komisji Egzaminacyjnej i okręgowych komisji egzaminacyjnych (zmiany w art. 9a, art. 9c, art. 9d i art. 9e ustawy o systemie oświaty); 
• określenia zasad w zakresie postępowania rekrutacyjnego do szkół sportowych i szkół dwujęzycznych, a także w zakresie przechodzenia uczniów do szkół różnych typów (zmiany w art. 20h, art. 20j, art. 20zh ustawy o systemie oświaty); 
• zwiększenia kwot dotacji celowej na sfinansowanie podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych dla niektórych uczniów z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego (zmiany w art. 22ae ustawy o systemie oświaty); 
• kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (zmiany w art. 3 pkt 2a i dodany pkt 18a, art. 16 ust. 11a oraz art. 71b ustawy o systemie oświaty); 
• określenia zadań publicznych placówek doskonalenia nauczycieli o zasięgu ogólnokrajowym (zmiany w art. 77a ustawy o systemie oświaty); 
• uznawania świadectw szkolnych i dokumentów wydanych za granicą (zmiana w art. 93 i art. 93a–93h ustawy o systemie oświaty);
• limitów liczby uczniów w oddziałach klas I-III (zmiany w art. 61 ustawy o systemie oświaty);
• wyboru rady rodziców (zmiany w art. 53 ustawy o systemie oświaty).

Z opinii BAS:

Należy zwrócić uwagę, iż zarówno stopień szczegółowości ustawy, jak i liczba dokonanych w niej zmian powoduje, że staje się ona nieczytelna.

[...]

Sposób regulacji przyjętej w omawianym projekcie, a zwłaszcza oznaczenie wielu przepisów, stopień szczegółowości, jak i regulowanie w zasadzie w sposób kompleksowy całych zagadnień na poziomie ustawy (z których część powinna być uregulowana w rozporządzeniu na podstawie odpowiedniego upoważnienia ustawowego), powoduje wyższy stopień skomplikowania ustawy, a w szczególności przyczynia się do tego, że taki akt prawny jest w znacznym stopniu nieczytelny.

[...]

Omawiany projekt dotyczy zmiany wielu przepisów, a nawet całych grup przepisów (art. 93, art. 93a-93h; art. 35, art. 35b, art. 36a ust. 1a-1g; art. 9d ust. 1-15), które przyczyniają się do tego, że ustawa, – która już w obowiązującym stanie prawnym jest trudna do zrozumienia dla prawników – będzie kompletnie niezrozumiała dla osób pracujących w oświacie, w szczególności dyrektorów i nauczycieli placówek szkolnych.

A tymczasem, a wskazują eksperci BAS:

Przekroczenie pewnego poziomu niejasności przepisów prawnych stanowić może samoistną przesłankę stwierdzenia ich niezgodności z art. 2 Konstytucji. Z reguł techniki prawodawczej wynika, że projekt nowej ustawy należy opracować, jeśli zmiany wprowadzone w ustawie miałyby być liczne lub miałyby naruszać konstrukcję lub spójność ustawy, a także jeśli ustawa była już wielokrotnie nowelizowana.

Retransmisje z posiedzeń Podkomisji stałej ds. jakości kształcenia i wychowania obejrzeć można pod adresem: http://www.sejm.gov.pl/SQL2.nsf/poskomprocall?OpenAgent&7&2957


źródło: http://orka.sejm.gov.pl/