Zespół Aspergera. Zaburzenie psychiczne, które trzeba leczyć, czy odmienność, którą powinniśmy pielęgnować?

Agnieszka Rynkiewicz, MD, MAT, 15 Marzec 10 Dodaj komentarz Wyślij Drukuj

Na studiach Krzysztof radzi sobie bardzo dobrze, zwłaszcza biorąc pod uwagę, że niewiele czasu poświęca na naukę. Jego drugą pasją jest jednak fizyka, którą interesuje się od wczesnego dzieciństwa w sposób zarówno teoretyczny, jak i praktyczny, przy czym wykazuje duże zdolności pamięciowe ze szczególnym uwzględnieniem danych liczbowych. W ogóle, jeśli można tak powiedzieć, z liczbami jest za pan brat - zdał rozszerzoną matematykę i fizykę na maturze na ponad 90%, ma słabość do wszelkiego rodzaju rachunków, kolekcjonuje daty (nie zapisując), a poza tym pamięta dane liczbowe, które zapamiętał dawno temu.

Duże problemy ma natomiast z kontaktami międzyludzkimi, przede wszystkim z rozmawianiem z obcymi i załatwianiem spraw. Na co dzień najczęściej dobrze sobie radzi, ale w sytuacjach, gdy w otoczeniu jest dużo ludzi i panuje hałas, wyłącza się i nie wie, co powiedzieć, nie słyszy albo nie rozumie, co ktoś do niego mówi. W efekcie zdarzają się sytuacje takie jak nie przyjście na umówione spotkanie czy tzw.ucieczka w środku rozmowy. Przy tym największym wrogiem jest hałas, Krzysztof nie toleruje głośnych i intensywnych dźwięków, pod ich wpływem staje się przygaszony i zestresowany, co w przeciwieństwie do większości ludzi od razu wychwytuję (brak kontaktu wzrokowego, trudności w rozmowie, nienaturalny głos). Jeśli kłopotliwa sytuacja trwa dłużej, musi mieć coś w rękach i bawić się tym, albo bawić się samymi rękami. Oczywiście dawniej byłam w takich momentach zdezorientowana i również zestresowana, ale  nauczyłam się już działać w określony sposób. Najczęściej wystarczy wyeliminować tzw. wrogi bodziec (nazywam tak pojedyncze dźwięki, które są źródłem problemów) albo wyjść i spędzić trochę czasu z dala od ludzi, a najlepiej skoncentrować jego uwagę na czymś innym, wtedy powoli uspokaja się i wraca do zwykłej rozmowy. Dawniej czasami potrzebowałam na to średnio dwóch godzin, ale teraz opanowanie sytuacji zajmuje mi około dwudziestu minut.

Co do słuchu, Krzysztof ma jednocześnie dobrą pamięć słuchową do muzyki I nie tylko. Na co dzień widzę też inne sygnały świadczące o tym, że odbiera różne bodźce z zewnątrz inaczej niż ja. Najciekawszy wydaje mi się przy tym dotyk - często nie wie, że się lekko zranił, dopóki nie zauważy siniaka czy zadraśnięcia, ale jeśli wie, przez jakiś czas go to absorbuje. Nie przepada za zbytnią bliskością obcych ludzi, zawsze stara się unikać tłoku. Lubi wszelkiego rodzaju związane z fizyką przedmioty, co można by uzasadnić jego zainteresowaniami, ale ma charakter zabawy. Zdarza mu się bawić przez kilka minut  np. wodą podczas zmywania naczyń albo wodą w szklance (napięcie powierzchniowe). Jedzenie musi mieć dla niego wyrazisty smak, dlatego ciągle coś słodzi albo soli, czasami do przesady, przy czym woli cukier. No i koncentracja - zawsze stuprocentowa na wykonywanej czynności. Zajęty wspomnianym już zmywaniem naczyń z obserwacjami nie zdaje sobie sprawy, co dzieje się dookoła.