www.edukacjaidialog.pl Blogi Wakacje - najlepszy czas nauki

Wakacje - najlepszy czas nauki

Zdzisław Hofman, 19 Lipiec 14 Dodaj komentarz Wyślij Drukuj

Czy zdajecie sobie sprawę z tego, że najważniejszych życiowych umiejętności uczymy się w wakacje? Współpraca, ciekawość świata i ludzi, kreatywność i zaufanie gwarantują sprostanie wymogom współczesności. Niech żyją wakacje i radosna edukacja, wreszcie szkoła do nauki jest niepotrzebna.

Ktoś może się oburzyć: "wakacje to czas odpoczynku, wreszcie można zapomnieć o nauce..." I tak i nie. Często zadaję uczestnikom moich szkoleń takie proste pytania: Przypomnijcie sobie jakie umiejętności i jaka wiedza są dla was w życiu najważniejsze? Po czym pytam: Spróbujcie sobie przypomnieć gdzie tę wiedzę i umiejętności zdobyliście? W jakich okolicznościach i kiedy? Padają odpowiedzi, a ja już wiem, że niewiele osób miejsce nauczenia się najważniejszych, życiowych spraw wiąże ze szkołą. Najczęściej tego co najważniejsze uczymy się poza szkołą, od ludzi dla nas ważnych, od naszych bliższych i dalszych przyjaciół, autorytetów, mistrzów. Od rodziców, dziadków. Także od tych, z którymi spędzamy razem wakacyjny czas.

Cały świat jest szkołą a wakacje to najlepszy czas żeby wreszcie uczyć się z pasją, ciekawością, zaangażowaniem - czyli skutecznie. Wakacje to czas większego spokoju, nie ma stopni - presji oceny, niczego nie trzeba "zakuwać" - nikt nie ponagla, a i rywalizacji jakby mniej. Szkoła zwłaszcza ta ponadpodstawowa próbuje nas utwierdzać, że "jesteś tyle wart ile wygrasz w ostatecznym pojedynku z innymi o stopnie, o pozycję w rankingu, na egzaminie zewnętrznym". Rodzice, zwłaszcza ci bardziej "ambitni" pytają nieustannie jakie stopnie w szkole?, "co dostałeś, a na tle innych jak wypadłeś?". Klasyczna rozmowa na ten temat: "Dostałem 4", "A co dostała Małgosia?" - pyta rodzic. Nieśmiało odpowiadasz, że Twoja najlepsza koleżanka ma z tego samego 5. "No widzisz Małgosia jest lepsza, stara się, przynosi radość mamusi a Ty?".

W wakacje nie musisz się wreszcie ścigać, chyba, że tylko dla przyjemności. Nie ma gonitwy o wyniki, o miejsce w nowej szkole, o względy nauczycieli czy rodziców. A jeszcze okazuje się, że uczysz się najważniejszych umiejętności w życiu.

Prof. Anna Brzezińska na 2 Kongresie Edukacji Polskiej - chyba jako jedyna (reszta prelegentów podeszła bardziej pragmatycznie do tematu, wychwalając głównie nową, polską podstawę programową i statystyki) określiła najważniejsze, najbardziej przydatne w życiu kompetencje. A są to:

ciekawość świata
twórcze podejście do rzeczywistości
umiejętność współpracy
zaufanie

Jeżeli potrafimy u ucznia rozwinąć powyższe umiejętności/cechy to, nie musimy zmuszać go do nauki, drogę rozwojową odkryje sam a i zyska wewnętrzną, osobistą motywację do zdobywania wiedzy i umiejętności.

Przypominam sobie, organizowane przeze mnie obozy wędrowne, gdy wyruszałem z młodzieżą w trasę i z dumą muszę powiedzieć, że te właśnie umiejętności ćwiczyliśmy i sprawdzaliśmy w każdym momencie naszego, wspólnego bycia razem.

Cały świat jest szkołą, a letnia wędrówka jest szkoła szczególną. Ciekawość świata i ludzi, przeplata się nieustannie z wzajemnym pomaganiem sobie. A do tego na każdym kroku trzeba zaufać i wierzyć w rozwagę. Minimum kontroli, maksimum współpracy. Ten letni czas to największy dar, dawania dobrego przykładu. Wszak najsilniejszym mechanizmem wzajemnego uczenia się jest osobisty przykład. Nie to co się mówi - deklaruje, ale jakim się jest w rzeczywistości, w praktycznym codziennym działaniu - stosunku do drugiego człowieka.

Obserwuję podobne mechanizmy, gdy odwiedzam wakacyjne zajęcia, prowadzone przez studentów - wolontariuszy PPROJEKTORa w wiejskich szkołach. Wakacje, słońce a dzieci się uczą. Nikt się nie nudzi, twarze uśmiechnięte. Grupa działa, razem, wokół bardzo atrakcyjnie prowadzonego przez studentów tematu. Trochę z żalem sobie zadaję w myślach pytanie, czy wielu jest takich nauczycieli, którzy w ciągu roku szkolnego też tak potrafią: z pasją, radością, uczyć ulubionych tematów?

Ale są wakacje i szczęśliwie można myślenie o szkole ograniczyć. Nie przerażać nikogo zmorą "testowania" i uczyć tego co najważniejsze w wakacyjny sposób.

* * *

O autorze:
		Zdzisław Hofman społecznik, pedagog, trener, wolontariusz. Całe życie zawodowe związany z edukacją, poprzez pracę w szkole, a także w Stowarzyszeniu KLANZA, jako jego współtwórca i wieloletni prezes. Licencjonowany trener Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. Tutor w programie Liderzy PAFW i współpracownik Stowarzyszenia Szkoła Liderów. Współautor książek o tematyce pedagogicznej: „Metoda KLANZY w teorii i praktyce” oraz „Chopinowskie inspiracje muzyczne”. Obecnie prezes Fundacji Rozwoju Wolontariatu, w ramach której funkcjonuje Program PROJEKTOR – wolontariat studencki. Sukcesem FRW jest m.in.: projekt „Nowoczesny Patriotyzm”, w ramach którego Ministrowie z Kancelarii Prezydenta RP – jako Honorowi Wolontariusze – promowali wśród dzieci i młodzieży aktywną postawę obywatelską.
Tekst pierwotnie ukazał się na blogu autora pod adresem: http://zdzislawhofman.blox.pl/