Na noże: Po śląsku

Aleksander Lubina, 30 Styczeń 14 Dodaj komentarz Wyślij Drukuj

Te same programy nauczania (podstawy programowe) obowiązują w całej Rzeczpospolitej – nie ma specjalnych programów dla uczniów posługujących się śląskim. Przyjmuje się więc, że uczeń na co dzień mówiący po polsku i uczeń mówiący po śląsku to językowo ten sam uczeń. Nie ma programów do nauczania języka polskiego i pozostałych przedmiotów nauczanych po polsku dla uczniów, którzy z tym językiem mają kontakt wyłącznie w szkole. Uczniowie mają posługiwać się polskim w szkole, podczas egzaminów, podczas studiów – nauczycielki i nauczyciele nie musza znać śląskiego. To dziwne.

Potrzebne są rzetelne badania na temat wpływu śląskiego na kariery edukacyjne Górnoślązaków.

Poniżej niewielkie fragmenty raportu Sieci Informacji o Edukacji w Europie Eurydice pt. Kluczowe dane dotyczące nauczania języków obcych w szkołach w Europie 2012 (Key Data on Teaching Languages at School in Europe, 2012 Edition):
 

Różnorodność językowa w szkołach 

W Europie średnio 92,9% uczniów w wieku 15 lat posługuje się językiem nauczania w domu. W zdecydowanej większości krajów w niewielu szkołach uczy się duża liczba uczniów, którzy nie posługują się w domu językiem nauczania. Wyjątki można znaleźć przede wszystkim w Belgii (Wspólnocie francusko- i niemieckojęzycznej), Hiszpanii, Liechtensteinie, a zwłaszcza w Luksemburgu, gdzie język luksemburski jest językiem ojczystym większości uczniów, natomiast językiem nauczania jest francuski lub niemiecki.

Jak widać Górnoślązacy nie zostali uwzględnieni – niezależnie od wyników ostatniego spisu powszechnego.
 

Miejsce języków obcych w programie nauczania 

We wszystkich krajach, z wyjątkiem Danii, Grecji, Islandii i Turcji, niektóre szkoły zapewniają uczniom możliwość uczenia się przedmiotów niezwiązanych z językami w dwóch językach (zintegrowane kształcenie przedmiotowo-językowe). W ramach tej formy kształcenia przedmioty niezwiązane z nauką języka mogą być prowadzone np. w języku państwowym i języku obcym lub języku państwowym i języku regionalnym/mniejszościowym. 

Języki regionalne lub mniejszościowe są oficjalnie uznawane w ponad połowie europejskich krajów 

Wielojęzyczność Europy można rozpatrywać z różnych punktów widzenia, a jednym z nich jest niewątpliwie oficjalne uznawanie języków przez władze europejskie, krajowe lub regionalne.

Kilkanaście krajów europejskich oficjalnie uznaje istnienie języków regionalnych lub mniejszościowych w swych granicach do celów prawnych lub administracyjnych. Językom tym przyznano status urzędowy, ale jedynie w obrębie obszaru geograficznego - regionu lub jednostki autonomicznej - w którym są one zazwyczaj używane. Na przykład w Hiszpanii język kataloński, walencki, baskijski i galicyjski są językami urzędowymi - samodzielnie lub wraz z językiem hiszpańskim - w odpowiednich wspólnotach autonomicznych. 

Większość 15-letnich uczniów posługuje się językiem nauczania w domu 

W niektórych krajach wielu uczniów posługuje się w domu językiem innym niż język nauczania ze względu na różnice regionalne dotyczące języka nauczania. Na przykład w Hiszpanii dla 9,1%  uczniów, którzy mówią w domu po hiszpańsku, językiem nauczania jest kataloński, natomiast dla 38,5% uczniów, którzy używają w domu walenckiego, językiem nauczania jest hiszpański. 

O autorze:
		Aleksander Lubina nauczyciel języka niemieckiego w Gimnazjum nr 3 im. Noblistów Polskich w Gliwicach, od 1992 doradca i konsultant, 10 lat pracy w komisjach ds. awansu zawodowego nauczycieli, pracował 9 lat w szkołach podstawowych, 11 lat w gimnazjach, 13 lat w liceach, 6 lat na uniwersytecie. Autor programów nauczania, projektów, skryptów, poradników, śpiewnika – publicysta, pisarz, poeta. Wykształcenie zdobył w Polsce, Niemczech i Szwajcarii. Germanista, andragog, regionalista. Przykłady z praktyki autora na stronie Gimnazjum nr 3 im. Noblistów Polskich w Gliwicach.
Jeżeli ktoś pożąda polemiki, to chętnie wezmę w takowej udział ja - albo moi uczniowie rocznik 1960, 1970, 1980, 1990, 2000.