Mniej znaczy więcej czyli slow school i slow university

Stanisław Czachorowski, 11 Październik 13 Dodaj komentarz Wyślij Drukuj

"Nie wystarczy przyprowadzić konia do wodopoju, trzeba jeszcze go przekonać, żeby się napił".

(chińskie przysłowie)

A więc to, że dużo młodzieży studiuje nie oznacza jeszcze, że gwałtownie wzrasta wiedza i kompetencje społeczeństwa i gospodarki opartej na wiedzy. Chodzą do na uniwersytety... ale co z tego wynika? Podobnie jest z edukacją na niższych szczeblach, co z tego że są "ambitne" programy nauczania z ogromną ilością treści, grube podręczniki i komputery w szkole? Ładnie wygląda to tylko w biurokratycznych zestawieniach.

„Nauczyciele większości przedmiotów nie są w stanie przerobić programu. A dziś jest gorzej, bo są testy. Program jest planowany do czerwca, a test gimnazjalny odbywa się w kwietniu. Znajoma nauczycielka poszła do dyrektorki i pyta: co ja mam zrobić? I słyszy: nie ucz ich tego, czego nie będzie na teście. To skrajne demoralizowanie nauczycieli i dzieci przez system. Jeden z wniosków warsztatów to hasło: slow school. Trzeba urealnić program.”

Mniej znaczy więcej. Mniej znaczy lepiej, mniej znaczy prawdziwiej a nie tylko pozornie. Bo wiele ze sprawozdaczo-biurokratycznego patosu (i liczbowych wskaźników) jest tylko pozorem edukacji. Edukacja jest w rękach urzędników i w szponach braku zaufania. Jeśli pojawia się problem to reakcją jest produkowanie dokumentu. I zmusza się nauczycieli od przedszkola do uniwersytetu do produkowania coraz większej liczby procedur, sprawozdań, raportów i papierów. Nie ma czasu na nauczanie i wychowanie, bo gros aktywności idzie na wypełnianie biurokratycznych dokumentów. Dla urzędnika wszystko gra - bo ma dokumenty. Jest to coraz bardziej oderwane od rzeczywistości.

Edukację trzeba odzyskać dla nauczycieli (w tym nauczycieli akademickich) i potrzeb społeczeństwa. Trzeba wyrwać z łap urzędniczej biurokracji. A nie będzie to łatwe w społeczeństwie pośpiechu, wskaźników produkcyjności i wykazywania się w korporacyjnych rankingach. Trzeba więc najpierw zmienić całe społeczeństwo... Mniej, znaczy więcej, wolniej znaczy lepiej.

Mniej więcej od 20 lat 4-5 razy więcej młodych ludzi kończy studia. Cóż to daje? Przecież nie 4 razy więcej kierowników i dyrektorów. Studia to nie jest kształcenie zawodowe w prostym tego słowa rozumieniu. Dają – a przynajmniej powinny dawać - bogactwo duchowe. Powinny dawać kompetencje uczenia się i rozumienia świata. Stwórzmy więc dobre warunki i dobrą przestrzeń do takiego studiowania a nie powtarzajmy przestarzałe i już nieadekwatne wzorce. Przestańmy obwiniać swój własnych dyskomfort – że głupi studenci, że gimnazja, że licea źle uczą.

W krainie cittaslow mniej się marzy slow university, gdzie nie ilość i pośpiech a jakość, solidność i rzetelność się liczy, gdzie nie krótkookresowe wskaźniki i rankingi a głębokie kompetencje przydatne przez całe życie znajdują uznanie.

 

***
 

O autorze:
		prof. Stanisław Czachorowski Urodziłem się w 1963 roku w Lidzbarku Warmińskim. Jestem Warmiakiem o mazowiecko-wileńskich korzeniach. Pracuję na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie na stanowisku profesora UWM w Katedrze Ekologii i Ochrony Środowiska. Jestem urodzonym optymistą i idealistą, ciekawym otaczającego świata. Kiedyś pisałem wiersze, rysowałem i malowałem.  Teraz przeżywam intelektualną przygodę poznawania tajników życia wspólnie ze studentami, doktorantami i przyrodnikami-amatorami. Mistrz i uczeń dziwią się razem. Zawsze raźniej cieszyć się życiem i pięknem otaczającego nas świata z kimś jeszcze. .

Tekst ukazał się pierwotnie na blogu autora Profesorskie gadanie