Straight edge

Dorastanie to trudny wiek dla dziecka i jego otoczenia. Wśród młodych ludzi dominuje kult młodości, zdrowia i urody, imprezowy styl życia. Młodzież nie ma poczucia

Zdaniem J. Szczepańskiego: „zjawiska nieprzystosowania, negatywizmu, buntu młodzieży powstają w okresie dojrzewania, w okresie wzmożonej aktywności psychicznej, w którym grupy rówieśników przestają być tylko grupami zabawowymi, a stają się grupami aktywności społecznej i intelektualnej, kiedy młodzież stwierdza rozbieżności między ideałami, a wzorami wpajanymi przez wychowawców a rzeczywistymi procesami, kiedy ponadto stwierdza nieodpowiedniość wzorów i nakazów oraz to, że podawane przez dorosłych wskazówki nie mogą jej zapewnić pozycji w społeczeństwie. Te zjawiska występowały we wszystkich społeczeństwach cywilizowanych. W naszych czasach zostały one skomplikowane brakiem harmonii między cywilizacją techniczną a formami życia społecznego, ideologiami i filozofią życia oraz lękiem, że w obecnych warunkach społecznych i moralnych nowa cywilizacja techniczna może stać się źródłem zniszczenia ludzkości.

Wszystko razem wywołuje u młodzieży pesymistyczną wizję świata, brak zaufania do dorosłych, pogardę dla ich złudzeń i przestarzałych poglądów” [ J. Szczepański 1980, s. 159- 189]. Okres adolescencji, a co z tym związane, potrzeba bycia kimś wyjątkowym, otwartość na innych oraz poszukiwanie ideologii jako zwartego systemu poglądów o świecie i ludziach, w szczególny sposób mogą popychać młodych ludzi do interesowania się nowymi ruchami i podkulturami młodzieżowymi.

Według R. Dyonizaka podkultura pojawia się wtedy, gdy: „wiele jednostek ma podobne problemy i gdy na gruncie wspólnych zainteresowań i dążeń powstają dość trwałe więzi między rówieśnikami, którzy tworzą im tylko odpowiadające i ich tylko obowiązujące normy, wartości i wzory, to pewna całość tych norm, wartości i wzorów stanowi podkulturę określonej zbiorowości- ”[R. Dyonizak 1965, s. 12]. Każda podkultura charakteryzuje się:
1. Poczuciem przynależności jej członków,
2. Z asadą odrębności,
3. Wspólnymi wartościami i normami,
4. Wewnętrzną organizacją grupy.

Podkultura może wiązać się z patologią społeczną, nieprzystosowaniem czy z nierespektowaniem obowiązujących norm. Tymczasem istnieją nurty propagujące zdrowy styl życia. Jednym z nich jest ruch Straight Edge. Powstał on w Stanach Zjednoczonych na początku lat 80 XX wieku. Za ojca tego nurtu uważa się zespół Minor Threat, jednak za pierwszy zespół przyjmuje się The Teen Idles. Koncepcja tego ruchu sprowadza się do trzech zasad: Nie pić, Nie palić, Nie mieć przypadkowych kontaktów seksualnych.

Niektóre osoby należące do tego ruchu malują sobie krzyże na zewnętrznej stronie dłoni. To wynika z tego, iż niegdyś w USA osobom niepełnoletnim na koncertach stawiano taki symbol jako znak, że tej osobie nie można sprzedać alkoholu. Warto więc zastanowić się, czy w skali problemów związanych z nałogami młodzieży niektóre podkultury nie spełniają roli profilaktycznej? Uczestnictwo w SE może spełniać pewne funkcje:
• pogłębia wiedzę,
• uczy współżycia i współpracy w grupie,
• zaspokaja potrzebę więzi z rówieśnikami,
• daje poczucie bezpieczeństwa.

Ten przykład ruchu młodzieżowego pokazuje, iż może on stać się szansą rozwoju dla młodego człowieka. Może być pewnym alternatywnym sposobem patrzenia na świat bez używek i rozwiązłości seksualnej, pewnym pozytywnym nurtem w codzienności pełnej pułapek i zagrożeń.


dr Katarzyna Wasilewska
Doktor w zakresie pedagogiki, pracuje w Kujawsko- Pomorskiej Szkole Wyższej w Bydgoszczy. Zainteresowania naukowe koncentrują się na problemach współczesnej młodzieży, a zwłaszcza na zachowaniach dewiacyjnych i patologicznych młodzieży szkolnej ze szczególnym uwzględnieniem niebezpieczeństwa uzależnienia.


BIBLIOGRAFIA
1. Dyonizak R.: Młodzieżowa podkultura, Warszawa 1965.
2. Strelau J. (red.): Psychologia. Podręcznik akademicki, tom 3, Gdańsk 2000.
3. Szczepański J.: Sprawy ludzkie, Warszawa 1980.
4. Wroczyński R.: Pedagogika społeczna, Warszawa 1979.