Kółko teatralne w naszej szkole

Takie pytania stawia sobie wielu nauczycieli. Szczególnie dużego znaczenia nabierają one w początkowym okresie nauki dziecka. Ważne jest bowiem, aby na starcie kariery szkolnej nie ukształtował się w uczniu negatywny obraz szkoły, a jego wspomnienia nie ograniczały się tylko do ławki szkolnej. Na podstawie własnych doświadczeń dydaktyczno-wychowawczych przedstawiam sposób zachęcania moich uczniów do aktywności szkolnej.

Ze względu na osobiste zainteresowanie sztuką, szczególnie teatralną, postanowiłam do swej pracy dydaktyczno-wychowawczej włączyć elementy wychowania artystycznego. Spostrzegłam, że kontakt dzieci ze sztuką zapobiega monotonii procesu lekcyjnego, aktywizuje uczniów i znacznie wpływa na podniesienie ogólnego poziomu kulturalnego dziecka. Ważne jest, aby kontakt z formami teatralnymi nie ograniczał się tylko do oglądania przedstawień lub zwiedzania budynku teatru. Chodzi o wytworzenie takich sytuacji, by dziecko samo znalazło się po drugiej stronie – jako aktor, reżyser czy też scenograf.

Podstawą edukacji teatralnej w klasach młodszych są gry, zabawy dramowe, improwizacje, inscenizacje czytanych bajek i innych lektur. Te proste elementy teatralne dają dzieciom możliwość wielostronnego doskonalenia się. Dzięki nim uczniowie:
– uczą się odczytywania tekstu literackiego,
– wzbogacają swój język,
– ćwiczą dykcję i siłę głosu,
– nabywają umiejętność odpowiedniego poruszania się i mówienia na scenie,
– pokonują nieśmiałość i wyzbywają się kompleksów,
– zaspokajają potrzebę uznania i poczucia własnej wartości.

Dodatkowym atrybutem zajęć, na których są wykorzystywane elementy teatralne, jest możliwość realizacji zadań wynikających z programu nauczania kilku przedmiotów: języka polskiego, plastyki, muzyki, pracy-techniki. Opracowanie inscenizacji sprzyja np. ćwiczeniom w czytaniu, mówieniu, ćwiczeniom akcentu logicznego. Jest to doskonała okazja do zwrócenia uwagi na precyzję artykulacji, a więc na wykonywanie ćwiczeń dykcyjnych i oddechowych. Poprawne wygłaszanie kwestii pozwala z kolei na kształtowanie umiejętnego operowania oddechem, siłą, wysokością i naturalną barwą głosu. Wielu nowych zwrotów dostarcza sam tekst, który dzięki atrakcyjnej formie opracowania jest zapamiętywany przez uczniów o wiele lepiej i szybciej aniżeli inne teksty zadawane na tradycyjnych zajęciach lekcyjnych. W wystawieniu przedstawienia są pomocne zajęcia muzyczne i plastyczno-techniczne. Na pierwszych z nich dzieci uczą się piosenek, pląsów oraz komponują prostą muzykę. Na drugich zaś przygotowują dekoracje i rekwizyty.

Tym wszystkim poczynaniom towarzyszy duży ładunek emocjonalny, który sprawia, że praca nad przygotowaniem inscenizacji staje się dla dzieci zabawą i przyjemnością. W ich świadomości sytuacja uczenia się przechodzi na plan dalszy, a uzyskiwane efekty są lepsze niż w przypadku konwencjonalnego opracowywania tekstów.  

Biorąc pod uwagę uzdolnienia artystyczne dzieci, ich chęć do częstszego kontaktu ze sztuką i występowania przed publicznością, postanowiłam poszerzyć zakres swojej pracy pedagogicznej i wychowawczej o działalność koła teatralnego. Nasz szkolny teatr nosi nazwę „Trzpioty” i istnieje już pięć lat. Skupia zainteresowanych tą formą zajęć uczniów klas początkowych.

W celu zintegrowania zespołu i ustalenia zasad postępowania organizacyjnego wykorzystuję ćwiczenia zaczerpnięte z pedagogiki zabawy. Dzięki nim każde dziecko ma możliwość zaistnienia w grupie i odczucia, że jest ważne i ma w niej swoje miejsce. Dużo uwagi poświęcam zabawom dramowym opartym na wyobraźni i twórczości ruchowej. Stosowane często, zarówno podczas spotkań teatralnych, jak i w czasie lekcji, wyzwalają u uczniów coraz większą energię twórczą.

Sporo czasu przeznaczam również na pracę związaną z wymową. Przeprowadzam ćwiczenia oddechowe i dykcyjne, wplatając je w poczynania dramowe dzieci. Pracę nad tekstem przedstawienia rozpoczynam od jego głośnego przeczytania, wspólnej analizy treści i omówienia charakterystycznych cech postaci. Wybierając role dla poszczególnych dzieci, staram się im uzmysłowić, że każda postać na scenie jest ważna. Pozwalam dzieciom wypróbować się w roli dowolnie wybranej postaci. Dbam, aby każde dziecko trafnie dokonało wyboru postaci, z którą będzie się identyfikować na scenie, z uwzględnieniem swoich możliwości. Podczas spotkań pracujemy stopniowo nad każdą sceną, powtarzając kilkakrotnie fragmenty tekstu. Ćwiczymy sposoby poruszania się i przemieszczania poszczególnych postaci. Dzięki takim ćwiczeniom każdy wie, w którym momencie wejść na scenę i jak się na niej ustawić.

Uczestnictwo dzieci w kółku teatralnym staje się dla nich przyjemnością, zabawą i sposobem spędzenia wolnego czasu. Jest też doskonałym miejscem, w którym można się wyzbyć kompleksów i przełamać barierę strachu. Tutaj też dzieci zdobywają poczucie własnej wartości, nabywają swobody i otwartości w kontaktach z ludźmi oraz doskonalą poprawną polszczyznę. Teatr szkolny aktywizuje nie tylko uczniów. Jest też doskonałą płaszczyzną współpracy z rodzicami. Angażują się oni w projektowanie i przygotowanie scenografii, dekoracji i kostiumów. Jest to świetna okazja do czynnego zaangażowania się rodziców w rozwój swoich dzieci.

Teatr „Trzpioty” ma spory dorobek sceniczny. Na swoim koncie ma kilka opracowanych i wystawionych bajek: „Czerwony Kapturek”, „Jaś i Małgosia”, „Kopciuszek”, „Królestwo bajki”. Swoimi występami mali aktorzy uświetniają imprezy szkolne i pozaszkolne, umilając czas dzieciom przebywającym w szpitalu czy pogotowiu opiekuńczym. Przedstawienia prezentowane zarówno przed widownią dziecięcą, jak i dorosłą cieszą się powodzeniem i uznaniem. „Trzpioty” kilkakrotnie uczestniczyły w lokalnym Przeglądzie Dziecięcej Twórczości Teatralnej, zdobywając nagrody i wyróżnienia.


Arleta Konieczna
Zielona Góra