Imię i nazwisko:
Adres email:


Co cenią nauczyciele?

W dobie przemiany roli zawodowej nauczyciela może być interesujące poznanie ewolucji nauczycielskiego systemu wartości życiowych.


 

Przez wartość rozumie się to wszystko, co uchodzi za ważne i cenne dla człowieka i społeczeństwa, a zarazem jest godne pożądania, łączy się z odczuciami i stanowi zazwyczaj cel ludzkich dążeń. Rozumiana w ten sposób wartość może być kryterium ocen i wyznaczać to, co dobre lub złe. Wartością są te zdarzenia, które uznajemy za ważne, cenne, ale także i to, co może stanowić normę i wzór zachowań, czyli regułę określającą, jak człowiek powinien lub nie powinien postępować.

Jak przedstawia się system wartości życiowych nauczycieli szkół podstawowych z uwzględnieniem płci, wieku i stażu pracy?

Przeprowadziłyśmy ankietę na ten temat wśród sześćdziesięciu nauczycieli szkół podstawowych w dwóch dużych miastach. Wszyscy respondenci mieli wykształcenie wyższe: 15% to nauczyciele ze stażem pracy do 5 lat, 30,1% do 15 lat, 41,9% do 25 lat, a 12% ponad 25 lat. Dodatkowym źródłem informacji były nasze własne obserwacje i wnioski z rozmów z nauczycielami. Podstawę poznania systemu wartości badanych nauczycieli stanowiła odpowiedź na pytanie: “Najważniejszymi celami w  Pana(i) życiu są..." Respondenci, wybierając spośród jedenastu celów, mieli możliwość ich uszeregowania w skali od jednego do pięciu, które oceniano następująco:

  • pierwsze miejsce - 5 pkt.,
  • drugie miejsce - 4 pkt.,
  • trzecie miejsce - 3 pkt.,
  • czwarte miejsce - 2 pkt.,
  • piąte miejsce - 1 pkt.

Hierarchiczny układ wartości badanych nauczycieli

Wartość

Punkty N=58

%

udane życie rodzinne

243

25,8

praca zgodna z zainteresowaniami

158

16,7

zdrowie

232

24,6

posiadanie grona prawdziwych przyjaciół

93

9,9

zdobycie wysokich kwalifikacji zawodowych

46

4,9

posiadanie dóbr materialnych

39

4,1

posiadanie autorytetu w środowisku

20

2,1

awansowanie i kierownicze stanowisko

15

1,6

wpływanie na losy środowiska, regionu, kraju

19

2,0

spokojne życie

44

4,7

wielka odwzajemniona miłość

34

3,6

razem

943

100


Wyniki badań ukazują, że najbardziej cenione są trzy wartości: udane  życie  rodzinne (25,8%), zdrowie (24,6%) i praca zgodna  z zainteresowaniami (16,7%). Daleko niższą  rangę uzyskało posiadanie grona prawdziwych przyjaciół (9,9%). Respondenci prawie w jednakowym stopniu  doceniają zdobycie wysokich kwalifikacji zawodowych (4,9%) oraz wartości, które można określić jako hedonistyczne, tj. spokojne życie (4,7%), posiadanie dóbr materialnych (4,1%) oraz wielką odwzajemnioną miłość (3,6%).

Najniższą pozycję zajmują wartości społeczne: posiadanie  autorytetu w środowisku - 2,0%; możliwość wpływania na losy środowiska - 2,0%; awans i zajmowanie kierowniczego stanowiska - 1,6%. Hierarchia wartości zmienia się pod wpływem następujących zmiennych: płeć, wiek, staż pracy.

Kobiety przedkładają ponad wszelkie wartości udane i spokojne życie rodzinne oraz zdrowie. Mężczyźni bardziej niż kobiety od wartości szczęścia rodzinnego cenią wartości profesjonalne związane z pracą zawodową. Dążą do zdobycia wysokich kwalifikacji zawodowych, co ma wpływ na otrzymanie zgodnej z zainteresowaniami pracy, awans w zawodzie, wysoką pozycję w środowisku oraz godziwe zarobki. Nie bez znaczenia w ich życiu jest posiadanie grona prawdziwych przyjaciół oraz przeżycie wielkiej odwzajemnionej miłości.

Wyniki badań wskazują, że także wiek w istotnym stopniu oddziałuje na wybór wartości. Młodzi respondenci (do 25. roku życia) największe znaczenie przywiązują do wartości intelektualnych, zdobycia zgodnej z zainteresowaniami pracy oraz do szczęścia osobistego (miłość, życie towarzyskie). Wartości, które nadają sens życiu nauczycieli w średnim wieku (26-40 lat), to: szczęście rodzinne, wiedza i wykształcenie, wysoka pozycja społeczna. Respondenci powyżej 40. roku życia ujawniają skłonność do preferowania zdrowia, życia towarzyskiego i zabezpieczenia materialnego. W podobny sposób na nauczycielski system wartości wpływa staż pracy zawodowej.

Reasumując wyniki badań dotyczące uznawanych przez nauczycieli wartości, należy stwierdzić, iż są one zbieżne z danymi badań innych  autorów nad systemami wartości różnych grup społecznych. A. Sułek dowodzi, że w społeczeństwie polskim wysoką rangę uzyskują wartości osobiste, rozumiane jako dobro własne i dobro najbliższych, niską zaś - wartości społeczne. Od pozostałych grup społecznych różni nauczycieli jedynie znaczna pozycja wartości  intelektualnych związanych z etosem ich pracy zawodowej, tj. chęć poszerzenia swojej wiedzy i zdobywania wysokich kwalifikacji zawodowych. Przemiany treści roli zawodowej nauczyciela nie spowodowały przewartościowania innych wymienionych wyżej sfer życia.



Krystyna J. Krawczuk
Joanna Kieczeń

Ełk


 

Październik 2001
REKLAMA
SPOŁECZNOŚĆ
KATEGORIE
NAJNOWSZE ARTYKUŁY

Warszawska Liga Debatancka dla Szkół Podstawowych - trwa przyjmowanie zgłoszeń do kolejnej edycji

Redakcja portalu 29 Czerwiec 2022

Trwa II. edycja konkursu "Pasjonująca lekcja religii"

Redakcja portalu 29 Czerwiec 2022

#UOKiKtestuje - tornistry

Redakcja portalu 23 Sierpień 2021

"Moralność pani Dulskiej" Gabrieli Zapolskiej lekturą jubileuszowej, dziesiątej odsłony Narodowego Czytania.

Redakcja portalu 12 Sierpień 2021

RPO krytycznie o rządowym projekcie odpowiedzialności karnej dyrektorów szkół i placówek dla dzieci

Redakcja portalu 12 Sierpień 2021


OSTATNIE KOMENTARZE

Wychowanie w szkole, czyli naprawdę dobra zmiana

~ Staszek(Gość) z: http://www.parental.pl/ 03 Listopad 2016, 13:21

Ku reformie szkół średnich - część I

~ Blanka(Gość) z: http://www.kwadransakademicki.pl/ 03 Listopad 2016, 13:18

"Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie"

~ Gość 03 Listopad 2016, 13:15

"Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie"

~ Gość 03 Listopad 2016, 13:14

Presja rodziców na dzieci - Wykład Margret Rasfeld

03 Listopad 2016, 13:09


Powrót do góry
logo_unii_europejskiej