Jak rozbudzać zainteresowania historią regionalną?
Historia to przedmiot, który nie każdemu uczniowi jawi się jako pasjonujący. Są sposoby, aby pobudzić zainteresowania uczniów przeszłością. Nie ograniczajmy zajęć tylko do podręcznika i szkolnej ławki. Bo to nie jest najlepszy sposób na przekonanie ucznia, że historia jest warta poznania.
Kilkanaście lat pracy w zawodzie nauczyciela historii przekonało mnie, że czasami wystarczy dobry pomysł, a wielu uczniów włączy się w jego realizację. Ponieważ we współczesnej szkole nastąpił renesans regionalizmu, dlatego chciałabym tu opisać konkursy dotyczące historii i kultury regionu, które umożliwiają uczniom jego lepsze poznanie. Wybrałam konkursy historyczno-literackie, które przeprowadzałam z udziałem nauczyciela języka polskiego. W ramach tego typu konkursów zadaniem uczniów jest napisanie pracy, która będzie oceniona zarówno pod względem merytorycznym, jak i poprawności językowej. Na napisanie pracy uczniowie mają około miesiąca. Ponadto - w miarę możliwości - w bibliotece szkolnej jest im udostępniana potrzebna literatura (na końcu pracy uczeń jest zobowiązany wypisać bibliografię).
Konkurs historyczno-literacki jest nie tylko próbą korelacji międzyprzedmiotowej, ale także wdraża uczniów do umiejętności samodzielnego napisania pracy historycznej. Pierwszy z konkursów pod hasłem "Proszę wycieczki…" wymagał od uczniów nie tylko zaznajomienia się z miejscami godnymi obejrzenia w ich mieście. Zmuszał także do wyboru tych najciekawszych, poznania ich historii, genezy powstania. Zadaniem uczestników było opracowanie trasy wycieczki po Bydgoszczy dla rówieśników z innego miasta. Zaproponowane przez uczniów miejsca i obiekty nie ograniczały się jedynie do zabytków historycznych, były bowiem wśród nich miejsca wypoczynku i rozrywki bydgoszczan. Wielu uczestników wzbogaciło swoje prace o ilustracje i zdjęcia. Były w nich anegdoty, fragmenty piosenek, nie zabrakło własnych opisów i komentarzy.
Drugi konkurs "Jest takie miejsce w moim mieście" został przeprowadzony w ramach obchodów rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Uczniowie mieli opisać wydarzenie, które przyczyniło się do powrotu Bydgoszczy do Macierzy w 1920 roku. Chętni do udziału w konkursie, z pomocą nauczyciela wyszukiwali w mieście ślady tamtych wydarzeń. Mogły nimi być np. pomniki, ulice czy cmentarze. Wybrany obiekt był "początkiem ich pracy". Jeżeli pierwsze zdanie: "Jest w moim mieście…" kończyła np. nazwa ulicy: 20 Stycznia 1920 roku, należało opisać okoliczności przekazania Bydgoszczy polskim władzom, które nastąpiło tego właśnie dnia. Jeżeli uczeń wybrał np. Szpital im. dr Jana Biziela, to opisywał udział jego i innych bydgoszczan w powstaniu wielkopolskim. Tak jak w przypadku poprzedniego konkursu prace uczniów zdobiły pocztówki, fotografie (niekiedy wykonane samodzielnie) oraz kserokopie istotnych dla opisywanego wydarzenia dokumentów.
W ramach obchodów 60. rocznicy wybuchu II wojny światowej po raz kolejny sięgnęłam po pomysł z konkursem historyczno-literackim i tematyką regionalną. Tym razem był to konkurs "Tragiczny wrzesień 1939 roku w Bydgoszczy". Uczniowie mieli przedstawić wydarzenia, które rozegrały się w Bydgoszczy przed wkroczeniem armii niemieckiej we wrześniu 1939 roku i po nim. W swoich pracach niektórzy uczestnicy sięgnęli do pamiętników, a nawet wspomnień krewnych i znajomych. Laureaci konkursu trafnie ukazali związek dziejów Polski z historią regionu.
Dzięki edukacji regionalnej osiągniemy lepsze efekty w dziedzinie kształcenia umiejętności i postaw. Należy pamiętać, że tego typu konkursy rozwijają zainteresowania historią, a historią regionalną w szczególności. Pomagają realizować niektóre cele wychowawcze, bardziej bowiem oddziałują na sferę emocjonalną. Pełnią również funkcje kształcące, wzbogacające słownictwo, nie tylko historyczne, sprzyjając pogłębianiu wiedzy, prowadząc do wzrostu czytelnictwa literatury i czasopism. Każdy z takich konkursów wymaga od uczniów umiejętności samodzielnego gromadzenia wiedzy z różnych źródeł. Są wśród nich opracowania historyczne, publikacje popularnonaukowe oraz słowniki i przewodniki.
Wiele publikacji dotyczących tematyki regionalnej można znaleźć w czytelni regionalnej. Z jej zbiorów większość uczniów nie potrafiłaby samodzielnie skorzystać. Dlatego dla uczestników wspomnianych konkursów przeprowadzam zajęcia w czytelni. Celem spotkania jest poznanie zbiorów biblioteki, katalogu i sposobów korzystania z niego. Uczniowie uczą się zamawiać książki i czasopisma. Nabyte wówczas umiejętności wykorzystują, gromadząc informacje do prac konkursowych.
Warto dodać, że prace nagrodzone w omawianych konkursach, wzbogacone o ilustracje i dokumenty, drukuję w ramach opracowań wewnątrz-szkolnych. Stanowią one doskonały środek dydaktyczny w realizacji tematyki regionalnej na lekcjach wielu przedmiotów. Są także źródłem informacji o historii regionu dla uczestników kolejnych konkursów.
Dzięki tym opracowaniom prace uczniów nie trafiają na dno szuflady, ulegając zapomnieniu, ale są wykorzystywane przez nauczycieli i uczniów jeszcze przez wiele lat. To, że nie brakuje chętnych do udziału w tego typu konkursach, dowodzi, że to dobry pomysł. Zainteresowanie przedmiotem można rozbudzić bowiem, stosując różnorodne formy i metody.
Anna Gorlewska
Bydgoszcz
Warszawska Liga Debatancka dla Szkół Podstawowych - trwa przyjmowanie zgłoszeń do kolejnej edycji
Redakcja portalu 29 Czerwiec 2022
Trwa II. edycja konkursu "Pasjonująca lekcja religii"
Redakcja portalu 29 Czerwiec 2022
Redakcja portalu 23 Sierpień 2021
Redakcja portalu 12 Sierpień 2021
RPO krytycznie o rządowym projekcie odpowiedzialności karnej dyrektorów szkół i placówek dla dzieci
Redakcja portalu 12 Sierpień 2021
Wychowanie w szkole, czyli naprawdę dobra zmiana
~ Staszek(Gość) z: http://www.parental.pl/ 03 Listopad 2016, 13:21
Ku reformie szkół średnich - część I
~ Blanka(Gość) z: http://www.kwadransakademicki.pl/ 03 Listopad 2016, 13:18
"Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie"
~ Gość 03 Listopad 2016, 13:15
"Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie"
~ Gość 03 Listopad 2016, 13:14