Wychowawcza rola honorowego krwiodawstwa

Co roku od 22 do 26 listopada są obchodzone Dni Honorowego Krwiodawstwa. W 1999 roku obchodzimy 80. rocznicę powstania Polskiego Czerwonego Krzyża, a w ubiegłym roku świętowaliśmy 40-lecie istnienia klubów honorowych dawców krwi. Warto podzielić się doświadczeniami i funkcjonowaniem szkolnego Klubu Honorowego Dawcy Krwi przy szkolnym kole PCK w Zespole Szkół Naftowo-Gazowniczych w Krośnie.

Krew jest płynną tkanką, składającą się z osocza i krwinek, krążącą w układzie żył i tętnic. Jej zadaniem jest dostarczanie tkankom tlenu, substancji odżywczych i hormonów oraz zabieranie z organizmu dwutlenku węgla, szkodliwych produktów przemiany materii; nadto krew rozprowadza składniki pełniące funkcje obronne. Jest przy tym niezbędna do przeprowadzenia wielu zabiegów i operacji, które podtrzymują lub ratują życie.

Dzisiaj, kiedy powszechnie uważa się, że mamy złą młodzież - bez ideałów, przysparzającą wiele trudności wychowawczych - warto spojrzeć na tych, którzy są godni naśladowania. Są to właśnie młodociani dawcy krwi. Patrząc na młodych ludzi, którzy po raz pierwszy oddają krew, zadaję sobie pytanie: Co każe tym chłopcom i dziewczętom oddawać cząstkę samego siebie dla dobra drugiego człowieka? Czy zdają sobie sprawę ze swojego chwalebnego moralnie czynu? A przy tym, jak zauważyłem, młodzież ta nie chwali się tym i nie żąda z tego tytułu jakichkolwiek gratyfikacji. Dobrowolnie zgłaszają się do stacji krwiodawstwa, by służyć innym.

Aby oddać krew, trzeba spełnić pewne warunki. Jednym z nich jest ukończenie 18 lat, dobrowolność i odpowiedzialność za siebie i za drugiego człowieka oraz bardzo dobry stan zdrowia. Każdy krwiodawca wie, że jego krew będzie zbadana na obecność zarazków chorób wenerycznych, AIDS czy żółtaczki zakaźnej. Przed pobraniem krwi dawca wypełnia kwestionariusz z pytaniami, na które odpowiada skrupulatnie, zgodnie z sumieniem. Jeżeli wynik badań wykaże infekcję, badający lekarz podejmuje właściwą decyzję.

*

Gdy pytam o motywację ich czynu, młodzi krwiodawcy w większości odpowiadają, że kierują się uczuciem solidarności, to znaczy, uważają, że sami być może kiedyś będą potrzebowali tego cennego leku. Padają też bardziej górnolotne wyznania: chcą być przydatni dla społeczeństwa, chcą dać coś z siebie, oddają krew, bo czują potrzebę dzielenia się sobą z innymi. Bywają też pragmatyczni: chcą zbadać grupę krwi, którą wpisze im się do dowodu osobistego. Co ciekawe, dla uczniów nie jest najważniejsze, że po oddaniu krwi przysługuje im dzień wolny i mogą nie wracać do szkoły; większość nie korzysta z tego prawa, by nie tracić zajęć.

Dużo tu zależy od stanowiska dyrekcji szkoły i samych wychowawców. Nasi nauczyciele często sami dają dobry przykład i wspólnie z uczniami udają się do stacji krwiodawstwa, a dyrekcja szkoły wspiera te działania i wynajmuje autobus czy inny środek transportu w celu dowiezienia uczniów do stacji krwiodawstwa. Ma w tej akcji swój udział również Rada Rodziców, gdyż wspomaga finansowanie corocznych spotkań honorowych dawców krwi szkolnego klubu HDK; w spotkaniach tych biorą udział przedstawiciele Zarządu Rejonowego PCK w Krośnie. Przy poczęstunku, wspólnie z gośćmi, dyrekcją szkoły i opiekunami młodzieży rozmawia się o aktualnych potrzebach i planach, wymienia się doświadczenia. Ponadto przez cały rok szkolny propaguje się ideę krwiodawstwa, m.in. przez ekspozycje odpowiednich materiałów w gablotach szkolnych lub spotkania w klasach z honorowymi dawcami, którzy oddali ponad 20 litrów krwi.

Nasz zespół szkół liczy ponad 1600 uczniów, z tego 120 to honorowi krwiodawcy, wśród nich 14 dziewcząt. Liczba ta z każdym rokiem szkolnym wzrasta. Naszym dążeniem jest, aby matura była również egzaminem dojrzałości obywatelskiej, wyrażającej się oddaniem krwi oraz stanowiła sprawdzian postawy godnej ucznia szkoły średniej. Myślę, że pomysł ten mógłby stać się godny naśladowania w innych szkołach naszego, a może nie tylko, miasta.   

Wspomnę jeszcze, że w listopadzie ubiegłego roku nasz szkolny Klub HDK obchodził swój srebrny jubileusz. W swojej działalności Klub HDK i szkolne koło PCK przeprowadziły wiele akcji społecznych; do nich zaliczamy, poza zbiorowym oddawaniem krwi, wiele zbiórek na rzecz potrzebujących pomocy, kwest pieniężnych, loterii fantowych, zawodów sanitarno-medycznych, akcji promujących oświatę zdrowotną. Głównym animatorem Klubu HDK była i jest wieloletnia i zasłużona nauczycielka matematyki, p. mgr Maria Fedak.

W roku szkolnym 1997/98 członkowie szkolnego Klubu HDK oddali ponad 100 litrów krwi, zajmując drugie miejsce w byłym województwie krośnieńskim. Podczas uroczystości srebrnego jubileuszu wielu działaczy zostało uhonorowanych medalami i dyplomami Zarządu Głównego i Zarządu Rejonowego PCK. Miłym akcentem było wyróżnienie szkolnego Klubu HDK pamiątkowym pucharem i dyplomem ufundowanym przez Rejonową Radę Krwiodawstwa w Krośnie. Wyróżniający się uczniowie otrzymali okolicznościowe dyplomy i pamiątki, a wszyscy uczestnicy spotkania znaczki i kalendarze z okazji 80-lecia istnienia PCK.

*

To między innymi dzięki dyrekcji szkoły oraz gronu pedagogicznemu jest tak wielu honorowych dawców krwi, którzy realizują w praktyce hasło "Krew ratuje życie’’. Dzieląc się sobą z drugim człowiekiem, czynią to z dobroci serca, a dobroć serca jest diamentem bez skazy, jest miłością, jest krwią - jest życiem. Sądzę, że tego najcenniejszego leku, jakim jest krew, nie zabraknie w dobie konsumpcyjnego stylu życia, a honorowe krwiodawstwo wśród młodzieży będzie przesłanką wychowania mającego na celu spowodowanie zamierzonych zmian w osobowości człowieka. Zmiany te powinny się wiązać z poznawaniem rzeczywistości i umiejętnością oddziaływania na kształtowanie właściwego stosunku człowieka do świata i ludzi, przekonań, jego postaw, wartości i celu życia.

Mam nadzieję, że w reformie oświatowo-wychowawczej nie zabraknie działań, które promowałyby właśnie takie wartości, jak altruizm, bezinteresowność, humanitaryzm, dobroć i miłość drugiego człowieka. Tym bowiem jest honorowe krwiodawstwo szkolnych klubów HDK.

Walerian Więch
ZSN-G, Krosno