Rola kobiet w wychowaniu do rekreacji

Zadaniem wychowania rekreacyjnego jest nie tylko wyrabianie umiejętności wypełniania czasu wolnego różnymi formami rekreacji, ale również rozbudzanie zainteresowań, wykształcanie odpowiednich dyspozycji i potrzeb w tym zakresie. Rekreacja fizyczna, aby stała się nieodłącznym elementem codziennego życia człowieka, powinna uwzględniać szeroko rozumianą działalność wychowawczą trwającą przez całe życie, a rozpoczynającą się od najwcześniejszego dzieciństwa, w czym jako pierwsza współuczestniczy rodzina, a jeszcze bliżej kobieta-matka.

Rola kobiet w zmieniającym się obecnie świecie jest szczególna. Zmiana ich pozycji społecznej, rodzinnej, politycznej i zawodowej, ich prawo głosu w tworzeniu uogólnień w zakresie pracy, nauki i wychowania kolejnych pokoleń jest niezbędna, a tak niewiele mówi się o tym problemie rozpatrując go jakościowo - kobieta i jej świat, a nie jak dotychczas - rodzina, świat i kobieta. Kobiety polskie dążą do większej niezależności, osiągnięcia sukcesu (kariery), partnerskiej roli w małżeństwie.

Jakkolwiek byłby szanowany i doceniany układ partnerski, to i tak kobieta w pierwszych latach życia dziecka pełni rolę dominującą w całym procesie opiekuńczo-wychowawczym. Ojciec oraz inni członkowie rodziny odgrywają tu rolę drugorzędną, nawet jeśli w dużym stopniu współdziałają z matką dla dobra dziecka. Macierzyństwo wymaga określonej kondycji i sprawności, zwłaszcza kiedy kobieta musi pogodzić ambicje zawodowe z opieką nad małym dzieckiem. Warto spojrzeć inaczej na rolę wiedzy i umiejętności w zakresie kultury fizycznej w życiu kobiet. Ich styl życia w sposób istotny wpływa na kształtowanie się postaw wobec ćwiczeń fizycznych ich dzieci. Niechęć matki do aktywnych form wypoczynku nie sprzyja rozwojowi zainteresowań nimi u dzieci; nie sprzyja również rozszerzaniu różnorodnych zabiegów higieniczno-zdrowotnych towarzyszących uczestnictwu w różnych formach sportów rekreacyjnych.

Pierwsze elementarne działania i nawyki ruchowe dziecko nabywa w rodzinie. Ze względu na powszechnie uznawany w pedagogice pogląd, że nawyki wpajane przez dom rodzicielski są najtrwalsze i najsilniejsze, wspólna rekreacja fizyczna z dziećmi ma ogromne znaczenie w nauce i utrwalaniu różnych sposobów spędzania czasu wolnego na sportowo.

Wiek przedszkolny, tradycyjnie uważany za decydujący w dalszym rozwoju człowieka, daje nam dużą szansę na realizację edukacji zdrowotnej zawartej w pytaniu: Co robić, aby być zdrowym? A nie - co robić, aby nie chorować? Zaniedbanie dziecka w tym okresie życia pod względem wychowania do różnych sportów i rekreacji fizycznej może spowodować straty nie do odrobienia. Dominująca rola matki i jej autorytet daje możliwość przyswojenia dziecku pełnych umiejętności i nawyków ruchowych, które mogą mieć duży wpływ na dalszy rozwój zainteresowań. Dlatego tak istotny jest udział dziewcząt w ruchu sportowo-rekreacyjnym, aby własne umiejętności sportowe przekazać swoim dzieciom.

Obawa o bezpieczeństwo dziecka nie może przeobrazić się w instrument hamujący jego naturalną ruchliwość i dążenie do swobody i samodzielności. Aktywna postawa dziecka wobec wszelkiego rodzaju wyzwań jest czynnikiem rozstrzygającym o powodzeniu w wielu sytuacjach. Wiele zależy tu od matki, od jej znajomości przeżyć dziecka, albowiem nawet najgorętsza miłość do dziecka - aczkolwiek niesłychanie ważna - nie zastąpi matczynych umiejętności przyswajania dziecku takich wzorów i nawyków ruchowych, których nikt inny lepiej nie utrwali. Matka musi ciągle myśleć o tym, które nawyki są dla dziecka szkodliwe i co należy uczynić, by ich uniknąć, a które należy pielęgnować i wzmacniać, aby się utrwalały.

Z badań wynika, że motoryczność kobieca jest ogólnie bliższa motoryczności dziecięcej niż męskiej, nacechowanej ruchami oszczędnymi, prostolinijnymi o zaakcentowanej dynamice. A zatem program oraz dobór form rekreacji powinien uwzględniać w szerszym zakresie możliwość ćwiczeń matek z dziećmi.

Popularyzując ideę wychowania do rekreacji powinniśmy mieć na względzie świadomą i aktywną postawę wobec własnego ciała i organizmu oraz uświadomienie wartości zdrowego ciała własnym dzieciom. Dziecko wychowuje się w kręgu silnego oddziaływania rodziny. Bardzo ważna jest postawa rodziców wobec sportowych zainteresowań dzieci. Środowisko rodzinne poprzez swoją akceptację bądź jej brak wzmacnia lub osłabia wartość podjętej przez dziecko decyzji. Bez zdecydowanego udziału kobiet w organizacjach sportowych i w kręgach popularyzujących kulturę fizyczną nie istnieją przesłanki do wdrażania dzieciom nawyków ruchowych w okresie dzieciństwa i młodości.


Urszula Parnicka

Zakład Rekreacji IWFiS, Biała Podlaska